Ամենապարզ կառուցվածք. կամիկաձե անօդաչու «Մոլնիա-1»
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ
Օրերս Հատուկ գործողությանը մասնակցող ստորաբաժանումները ստացել են նոր գրոհային անօդաչու թռչող սարքեր «Մոլնիա-1»-եր։
Այդ անօդաչու թռչող սարքերն առանձնանում են իրենց պարզ կառուցվածքով և արտադրության ցածր գնով, բայց միևնույն ժամանակ ունեն բարձր մարտավարական և տեխնիկական բնութագրեր և ունակ են կրել զգալի մարտական բեռ։ Նրանք պետք է լավ հավելում լինեն արդեն գոյություն ունեցող կամիկաձե անօդաչու սարքերին, գրում է topwar.ru-ն։
«Մոլնիա-1» հարվածային անօդաչու թռչող սարքի ճակատում հայտնվելու մասին առաջին հաղորդումները եղել են 2024 թվականի մայիսի կեսերին: Այնուհետև սկսել են հայտնվել դրա օգտագործման մասին նոր նյութեր, ինչպես նաև մարտական օգտագործման առաջին տեսանյութերը: Այս ընթացքում բացահայտվել են նաև որոշ տեխնիկական բնութագրեր։
Հուլիսի վերջին ՊՆ-ն իր պաշտոնական նյութերում առաջին անգամ ցուցադրել է այդ նոր անօդաչու թռչող սարքը։ «Մոլնիա-1»-ն ու նրա անձնակազմն է դարձել Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմի ծովային կորպուսիմասին պաշտպանության նախարարության հերթական զեկույցի հերոսը, մարտիկները խոսել են իրենց աշխատանքի առանձնահատկությունների և ձեռք բերած հաջողությունների մասին։
«Մոլնիա-1»-ի և դրա օպերատորների մասին հերթական տեսանյութը հրապարակվել է օգոստոսի 7-ին։ Այս անգամ եղել են անօդաչու սարքերի օպերատորներ 110-րդ գվարդիական մոտոհրաձգային բրիգադից, որոնք գործում են Դոնեցկի ուղղությամբ: Այս տեսանյութում առանձնահատուկ հետաքրքրություն է առաջացրել թիրախի ոչնչացման կադրերը, որոնք նկարահանվել են անմիջապես կամիկաձե անօդաչու թռչող սարքերի կողմից:
Արդեն հրապարակված առաջին տեսանյութերում ցուցադրվել է, թե ինչպես է օգտագործվում նոր տեսակի կամիկաձե դրոնը և ինչ կարող է այն անել։ Ընդհանուր առմամբ, այդ անօդաչու թռչող սարքը նախատեսված է տարբեր ցամաքային կամ, հավանաբար, վերգետնյա թիրախներ խոցելու համար։ Այն կարող է օգտագործվել ինչպես անշարժ, այնպես էլ շարժվող օբյեկտների դեմ։
Անկախ թիրախի տեսակից, «Մոլնիա-1» անօդաչու թռչող սարքի մարտական կիրառումը կատարվում է մեկ ալգորիթմով: Անօդաչու թռչող սարքը տեղակայվում է այն հատվածում, որտեղ գտնվում է թիրախը և սկսում դրա որոնումը։ Գտնելով ցանկալի օբյեկտն օպերատորն ուղղում է անօդաչու սարքը դեպի այն։ Սարքի թռիչքի և մանևրելու բնութագրերը բավարար են տարբեր թիրախներ ճշգրիտ խոցելու համար։ Հարվածները կատարվում են մակերեսային սուզման միջոցով: Պայթյունների կադրերը վկայում էին բավականին հզոր մարտագլխիկի կիրառման մասին։
Ցավոք, «Մոլնիա-1» նախագծի ստեղծողների և դրա ի հայտ գալու ժամկետների մասին ստույգ տեղեկություններ չկան: Այնուամենայնիվ, հարկ է նշել, որ ծրագրավորողներին հաջողվել է ստեղծել շատ հետաքրքիր կառուցվածք, որը համատեղում է պարզությունն ու արդյունավետությունը:
Անօդաչուի մասերի հիմնական մասը պատրաստի արտադրանք է: Մնացած տարրերը պատրաստված են մատչելի նյութերից պարզ ձևով, օրինակ նրբատախտակից՝ լազերային կտրվածքով:
«Մոլնիա-1»-ն ավանդական անօդաչու է, օգտագործում է էլեկտրական շարժիչ և հագեցած է հեռակառավարմամբ և ինքնավար կառավարմամբ, ունի հետախուզական և ուղղորդող տեսախցիկ, ինչպես նաև մարտագլխիկ։
Անօդաչու թռչող սարքի թևերի բացվածքը և երկարությունը կարելի է գնահատել 1,2-1,3 մ: Թռիչքի քաշն անհայտ է, սակայն բաց հրապարակումներում նշվում է, որ սարքը կրում է մարտական բեռ, որը կշռում է մոտավորապես 3–5 կգ: Ըստ այդ դրոնի ընդհանուր քաշը գերազանցում է 7–8 կգ-ը։
«Մոլնիա-1»-ի ֆյուզելյաժը ձևավորված է երկու երկայնական մետաղական խողովակներով և նրբատախտակից պատրաստված լայնակի տարրերով: Նրբատախտակից է նաև կենտրոնական հատվածը, որի վրա տեղադրված են ինքնաթիռների կառավարման էլեկտրոնիկան, մարտկոցները և ամրացումները։
Անօդաչու թռչող սարքն ունի ուղիղ թև փայտե շրջանակի վրա՝ պոլիմերային պատյանով և նմանատիպ կառուցվածքի կայունացուցիչ: Անօդաչուն ունի անհայտ մոդելի աղեղային էլեկտրաշարժիչ՝ ձգող պտուտակով։ Ցուցադրված անօդաչու սարքերի վրա այն սնուցելու համար օգտագործվում է 7500 մԱ/ժ հզորությամբ զույգ մարտկոց։
Թռիչքի ճշգրիտ բնութագրերը հայտնի չեն։ Ըստ որոշ տեղեկությունների թռիչքի միջակայքը գերազանցում է 30–35 կիլոմետրը։
Սարքն ունի հեռակառավարման համակարգ և թռչում է օպերատորի հրամանների համաձայն։ Ինքնաթիռում կա FPV տեսախցիկ՝ հսկողության, հետախուզության, թիրախների որոնման և ուղղորդման համար: Տեսախցիկը և կառավարման համակարգը միացված են երկկողմանի կապի համակարգին:
Հաղորդվում է, որ նա կարող է թափանցել հակառակորդի էլեկտրոնային պատերազմի ծածկույթի տարածքներ։ Այս դեպքում հեռակառավարումն անջատվում է, և անօդաչու թռչող սարքը թռչում է նախօրոք նշված երթուղիով: Հաղորդակցությունը վերականգնելուց հետո օպերատորը կարող է նորից վերահսկել սարքը:
Իմպրովիզացված ֆյուզելաժի առջևի հատվածում տեղադրված է մարտագլխիկը։ «Մոլնիա-1»-երը տարբեր տեսակի զինամթերք են օգտագործում։ Օրինակ կումուլյատիվ լիցքերն օգտագործվում են զրահատեխնիկա ոչնչացնելու համար, իսկ բարձր պայթուցիկ բեկորային զինամթերքը «փափուկ» թիրախները ոչնչացնելու համար։
Անօդաչուները մատակարարվում են ապամոնտաժված: Անձնակազմը պետք է ամրացնի թևերը ֆյուզելյաժին, տեղադրի մարտկոցները և մարտագլխիկը։ Դրանից հետո արտադրանքը տեղադրվում է ռելսային արձակիչի վրա՝ գործարկման համար:
«Մոլնիա-1» համակարգի մարտական անձնակազմը բաղկացած է երեք հոգուց՝ հրամանատարը վերահսկում է անօդաչուների աշխատանքը և կապ է պահպանում այլ ստորաբաժանումների հետ, օպերատորն ուղղակիորեն է վերահսկում անօդաչու թռչող սարքը, իսկ սակրավորը նախապատրաստում է մարտագլխիկը։
«Մոլնիա-1» կամիկաձե անօդաչու թռչող սարքի մասին քիչ բան է հայտնի, սակայն նույնիսկ առկա տեղեկատվությունը թույլ են տալիս գնահատել դրա առավելություններն ու արժանիքները։
Առաջին հերթին դա կառուցվածքի պարզությունն է։ Թանկարժեք նյութերից և դժվար արտադրվող մասերից հրաժարվելը թույլ է տալիս նվազեցնել արտադրության ինքնարժեքը և աշխատուժը: Դա իր հերթին մեծացնում է արտադրության հնարավոր տեմպերը և նվազեցնում արտադրողի նկատմամբ պահանջները։ Ճիշտ մոտեցման դեպքում այդ անօդաչուն կարող է արտադրվել բազմաթիվ կազմակերպությունների կողմից մեծ քանակությամբ:
Չնայած իր պարզությանը, այն ունի բավականին բարձր թռիչքային բնութագրեր և ունակ է գործել արձակման վայրից զգալի հեռավորության վրա: Բացի այդ, այն կրում է բավականին ծանր մարտագլխիկ, որը կարող է հարվածել նույնիսկ տանկերին:
Անօդաչուների կառավարումն արդեն ապացուցել է իր արդյունավետությունը թեթև կվադկոպտերների օրինակով։ Հիմա դա հաջողությամբ ներդրվել է «Մոլնիա-1»-ի վրա։
Ըստ երևույթին, նման համակարգերի օպերատորների պատրաստումը նույնպես դժվար չէ: Այն չպետք է էապես տարբերվի ինքնաթիռների օդաչուների ուսուցումից, ինչը, ընդհանուր առմամբ, զգալիորեն կպարզեցնի օպերատորների վերապատրաստման գործընթացներն:
Կարևոր է նշել, որ բացի «Մոլնիա-1»-ից, ռուսական բանակն օգտագործում է նաև այլ տեսակի կամիկաձե դրոններ։ Դրանք ակտիվորեն կիրառվում են բոլոր ուղղություններով և զգալի վնաս են հասցնում հակառակորդին։ Բացի այդ, նման սարքավորումների նոր մոդելներ են պարբերաբար հայտնվում:
Մեկանգամյա օգտագործման կամիկաձե անօդաչու թռչող սարքերից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձնահատկություններն ու առավելությունները, որոնք նրան դարձնում են ամենահարմար գործիքը որոշակի շարք առաջադրանքներ կատարելու համար: Նորագույն «Մոլնիա-1»-ը ևս ունի մի շարք առավելություններ և կարող է նպաստել ընդհանուր հաջողությանը: Եվ ռուսական բանակը չի հրաժարվի նման հնարավորությունից։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
