Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ինչպե՞ս են ռուսական Իսկանդերի բեկորները հայտնվել Ղարաբաղում

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ադրբեջանցի սակրավորները ներկայացրել են Ղարաբաղում հայտնաբերված հրթիռների բեկորներ: Բաքուն պնդում է, որ համազարկերը հայերն արձակել են Իսկանդերից , այն էլ ոչ թե արտահանման, այլ այդ համալիրների ներքին ռուսական տարբերակը: Մոսկվան պնդում է, որ հայկական կողմը Իսկանդեր չի օգտագործել , մինչդեռ Երևանը լռում է: Եթե ​​հրթիռների բեկորների հայտնաբերումը բեմականացում էր, ապա ո՞ւմ է դա ձեռնտու: Ադրբեջանի իշխանությունները ուրբաթ օրը Բաքվում ներկայացրել են բեկորները, որոնք նախատեսված են որպես ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ընթացքում հայ զինվորականների կողմից արձակված Իսկանդեր հրթիռների մաս: Բաքվի Haqqin.az պորտալի փոխանցմամբ ՝ բեկորները մարտի 15-ին հավաքել են Ադրբեջանի ականազերծման գործակալության (ANAMA) մասնագետները ղարաբաղյան Շուշի քաղաքի տարածքում, որը ադրբեջանական բանակը գրավել է պատրազմի վերջին փուլում:

«Վերջին հետազոտություննների արդյունքում պարզվեց, որ սա Իսկանդեր-Մ  հրթիռ է», - ասաց ANAMA-ի օպերատիվ շտաբի պետ Իդրիս Իսմայիլովը: Նրա խոսքով ՝ ուսումնասիրության ընթացքում ստուգվել է հրթիռի 9M723 ծածկագրային ինդեքսը: «Այժմ նախաքննություն է տարվում պայթյունի վայրում և դրա շուրջ», - Իսմայիլովի խոսքը մեջբերում է «ՌԻԱ Նովոստին»: Երկու պայթեցված հրթիռների լուսանկարները նախատեսված էին հաստատելու ANAMA- ի կողմից չորեքշաբթի օրը արված նմանատիպ զեկույցը `Շուշիում սակրավորների աշխատանքի արդյունքների հիման վրա:

Բացատրենք, որ Իսկանդեր-Մ  մոդիֆիկացիան՝  մինչև 500 կմ հրթիռային հեռահարությամբ, որի մասին Իսմայիլովը նշեց, օգտագործվում է բացառապես ռուս զինվորականների կողմից: Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ հայկական բանակն իր տրամադրության տակ ունի Իսկանդեր-Է պարզեցված արտահանման մոդիֆիկացիոն համակարգ `մինչև 280 կմ հրթիռային հեռահարությամբ: Ենթադրվում էր, որ հենց Իսկանդեր-Է -ն է ներկայացվել  Հայաստանի Անկախության օրվա առթիվ 2016 թ. տեղի ունեցած շքերթում:

 Այն հարցը, թե արդյոք այդ զենքերը օգտագործվել են ղարաբաղյան երկրորդ հակամարտության ընթացքում, բաց է: Ադրբեջանական մամուլը շեշտում է, որ ոչ միայն ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը (ով տխրահռչակ հարցազրույցում ասաց այս ռուսական զենքի ցածր որակի մասին), այլ նաև ՀՀ նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանը և ՀՀ ՊՆ նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ Մովսես Հակոբյանը, հայտարարել են Իսկանդեր օգտագործելու մասին:

Ադրբեջանական կողմի ներկայիս հայտարարություններից հետո Երևանը նախընտրեց խուսափել մեկնաբանություններից: Դավիթ Տոնոյանը, որը Հայաստանի պաշտպանության նախարար էր մինչև 2020 թ. նոյեմբեր, ուրբաթ օրը հրաժարվեց ասել, թե արդյոք հայկական կողմը Ղարաբաղում պատերազմի ընթացքում օգտագործել է Իսկանդեր ԳՄՀՀ (գործող մարտավարական հրթիռային համակարգեր): «Ես չեմ պատրաստվում բացահայտել պետական ​​գաղտնիքները», - Սպուտնիկ Արմենիա գործակալության փոխանցմամբ ՝  հայտարարել է ռազմական գերատեսչության նախկին ղեկավարը:

Նշենք  նաև, որ եթե այժմ Բաքուն պնդում է հայերի կողմից Իսկանդերի օգտագործումը որպես կատարված փաստ, ապա փետրվարին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը , ընդհակառակը, հայտարարել է, որ Պատերազմի ընթացքում այդ զենքի օգտագործումը չի արձանագրվել:

 

Մոսկվան, ինչպես նախկինում, հերքում է հայկական կողմից Իսկանդեր համակարգի օգտագործումը: Մեկնաբանելով հակամարտության գոտում հրթիռային բեկորներ հայտնաբերելու մասին Բաքվի ընթացիկ հաղորդագրությունները ՝ ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը շեշտեց, որ Իսկանդեր համակարգը չի օգտագործվել Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի սրման ժամանակ: Դրանից առաջ նման բացատրություններ էր տվել նաև Ռուսաստանի Գլխավոր շտաբը:

Նշենք, որ Իսկանդերի օգտագործման մեջ հայկական կողմիհասցեին հերթական մեղադրանքները հնչեցին Վլադիմիր Պուտինի ՝ Փաշինյանի հետ հանդիպման նախօրեին: Հիշեցնենք, որ Ռուսաստանի նախագահի եւ Հայաստանի վարչապետի հանդիպումը նախատեսված է ապրիլի 7-ին:

Հայկական բլոգոսֆերայում արդեն հայտնվել են վարկածներ այն մասին, թե ինչպես Բաքուն կարող էր բեմադրել Շուշիում հրթիռների բեկորների հայտնաբերումը: «Օրինակ, նման հնարավորություն կա Թուրքիայի միջոցով Սիրիայում իր վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում, որտեղ օգտագործվել են Իսկանդերներ: Համենայն դեպս, սա հարված է Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության դեպարտամենտի իմիջին, որը պնդում է, որ Հայաստանը չի օգտագործել ԳՄՀՀ-ի այս տեսակը », - նշել են G.N. Telegram հեռուստաալիքի հեղինակները:

Ռուս փորձագետները տարակարծիք էին այն հարցի շուրջ, թե արդյոք հնարավոր է այդպիսի հզոր զենքի օգտագործումը: «Հրթիռի ստանդարտ պայթյունի ժամանակ Իսկանդերի մեջտեղում գտնվող մարտագլխիկը պայթում է, ընդ որում պայթում է օդում ՝ բեկորային վնասվածքներ հասցնելով հակառակորդին այդ տարածքում: Հրթիռի թիկունքը մի կողմ է նետվում, ուստի այն կարելի է գտնել և նույնականացնել »,- «Վզգլյադ» թերթին ասաց ռազմական փորձագետ Պավել Ֆելգենհաուերը:

Այսպես, 2008-ին Վրաստանի Գորի քաղաքում հայտնաբերվեց Իսկանդերի առաջին օգտագործումը, հիշեց փորձագետը, բացի այդ, հրթիռի հետևի մասերի բեկորներ հայտնաբերվել են նաև Չեչնիայում ավազակային կազմավորումների հետ պատերազմի ընթացքում: «Միևնույն ժամանակ, ոչ ոք երբևէ պաշտոնապես չի հայտարարել, թե ինչ տեսակի Իսկանդեր է առաքվել  Հայաստան՝ « ներքին» թե արտահանման համար նախատեսված: Ենթադրվում էր, որ դա Իսկանդեր-Է -ն էր, քանի որ Իսկանդեր-Մ-ը այնտեղ ուղարկելը կլիներ 300 կիլոմետրից ավելի հեռահարության բալիստիկ հրթիռներ չարտահանելու վերաբերյալ միջազգային պարտավորությունների խախտում », - ասաց փորձագետը:

Ֆելգենհաուերը չի բացառում, որ Հայաստանը կարող էր ավելի արդիական ու հեռահար հրթիռներ ստանալ առանց ավելորդ հրապարակայնության: «Ամեն դեպքում, դրանք չէին կարող լրջորեն ազդել պատերազմի ընթացքի վրա: Ավելին, ադրբեջանցիները օգտագործում էին նաև բալիստիկ հրթիռներ, միայն թե իսրայելական արտադրության », - նշեց վերլուծաբանը:

Ի տարբերություն նրա ՝ «Հայրենիքի զինանոց» ամսագրի խմբագիր Ալեքսեյ Լեոնկովը կարծում է, որ ամենայն հավանականությամբ խոսքը ոչ թե ռուսական հրթիռների բեկորների իրական հայտնաբերման, այլ բեմադրության մասին է: «Շատերը հետաքրքրված են Ռուսաստանի դեմ սադրանքով, և ապատեղեկատվություն կազմակերպելը նրանց համար խնդիր չէ», - ասաց ռազմական փորձագետը:

«Լուսանկարներում ցուցադրված բեկորներն իսկապես պատկանում են Իսկանդերին : Անվան ցուցանակի նշումները նույնպես «իսկանդերյան» են, բայց կասկածներ են հարուցում այն լանդշաֆտի դետալները, որտեղ  նկարահանվել են իբր թե այնտեղ պայթած հրթիռները», - պարզաբանեց փորձագետը:

Տեղեկատվությունը, որ լուսանկարի համարը համապատասխանում է Իսկանդերներին, որոնք օգտագործվում են ռուսական բանակի կողմից և չեն արտահանվում, կարող է հաստատվել կամ հերքվել միայն Ռուսաստանի Պաշտպանության նախարարության կողմից, ընդգծել է Լեոնկովը:

Փորձագետը հիշեցնում է, որ Իսկանդեր-Մ -երը օգտագործվել են Սիրիայում, այդ թվում` Իդլիբ նահանգում, զինյալների խմբավորումները վերացնելու համար:

«Թուրքերը կարող էին հեշտությամբ վերցնել այդ բեկորները այնտեղից և հանձնել Ադրբեջանին, որպեսզի վերջիններս բերեն  Ղարաբաղ և նրանց հետ ֆոտոսեսիա կազմակերպեն տեղանքում», - կարծում է փորձագետը:

Բեկորները, որոնք հանկարծ հայտնվեցին «ձյան տակից», նպատակ ունեն հաստատելու Փաշինյանի աղմկահարույց հայտարարությունը, որ հայկական բանակը այնուամենայնիվ կրակել է Իսկանդերներով, և դրանք, իբր, անորակ էին:

Փորձագետի կարծիքով ՝ սադրանքի նպատակը կարող է լինել Փաշինյանին մի տեսակ օգնությունը արեւմտյան կուրատորներից, որը շուտով ստիպված կլինի անցնել արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների միջով: «Փաշինյանի հեղինակությունը մեծապես իջավ ոչ միայն պարտված պատերազմի, այլև Հայաստանի կողմից Իսկանդեր հրթիռների օգտագործման վերաբերյալ անգրագետ հայտարարությունների պատճառով, որոնք, նրա ասելով, աշխատում են միայն 10% -ով: Փաշինյանին ծաղրուծանակի ենթարկեցին ու բռնեցին ֆանտազիաների մեջ ընկած: Եվ ահա, տեսեք, ադրբեջանցի սակրավորները գտել են Իսկանդերի բեկորները: Ստացվում է, որ Փաշինյանը ճի՞շտ էր ասում », - բացատրեց Լեոնկովը:

Նրա կարծիքով, ոչ միայն Թուրքիան և Ադրբեջանը, այլ նաև ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան, որոնք «աշխատում են Մոսկվային դուրս հանել Անդրկովկասից», կարող են շահագրգռված լինել սադրանքի մեջ. «Լրացուցիչ նպատակն է Ռուսաստանի ՊՆ-ին բռնացնել «ստի վրա», միաժամանակ փորձելով վարկաբեկել մեր զենքը »

Ավելի վաղ Պետդումայի պրոֆիլային կոմիտեն կասկածներ էր հայտնել Իսկանդերի օգտագործման վերաբերյալ Ադրբեջանի իշխանությունների վարկածի վերաբերյալ: Պաշտպանության կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Ալեքսանդր Շերինն այս հրթիռներն անվանել է «այնքան հզոր զենք, որ չկա ռազմավարական և մարտավարական նպատակահարմարություն այն օգտագործել այս տեսակի հակամարտության համար»: «Նույնիսկ եթե Իսկանդերը կիրառվեր, դժվար կլիներ դրա աննկատ մնալը», - ավելացրեց խորհրդարանականն «ՎԶԳԼՅԱԴ» թերթին: Նրա կարծիքով, Բաքուն փորձում է խաղալ Փաշինյանի հետ միասին, որը փետրվարին բողոքել էր իբր թերի ռուսական Իսկանդերներից:

Խուզարկվում է Վոլոդյա Ավետիսյանի տունըՄեզ համար մեծ պատասխանավություն ու պատիվ էր լինել կարևորագույն թատերական այս միջոցառման կողքին. Իվետա Տոնոյան ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածելՓաշինյանական իշխանությունը կոշտ դիմադրության է արժանանում, սակայն ընթացքը կասեցնել չի լինի․ Տիգրան ԱբրահամյանՌուսաստանի ՊՆ-ն հայտնում է ուկրաինական 15 հրթիռ խոցելու մասին Արտակարգ դեպք ԵրևանումԱնկում տարադրամի շուկայումԼանջազատ գյուղի մոտակայքում տեղի է ունեցել քարաթափում4 զn՞հ. ի՞նչ է կատարվել «Աերոֆլոտ»-ի՝ Կրասնոյարսկ մեկնող չվերթումԴիանա Գալոյանը նոր պաշտոն կստանա՞․ «Հրապարակ» Գյումրիում Նիկոլ Փաշինյանին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել. «Ժողովուրդ» Նոր դիվանագիտական սկանդալ է հասունանում արտգործնախարարությունում . «Ժողովուրդ» Սաղաթելյանները՝ իշխանության թիրախում․ «Հրապարակ» Բաղմանյանի մեղավորությունը չի հաստատվում, նրա դեմ ցուցմունք տվողը մեկ միլիոն դոլար պարտք է բանկին. «Ժողովուրդ» Ոսկեպարցիներն անհամբեր սպասում են․ «Հրապարակ» Ովքե՞ր են ընդգրկված լինելու Հայկ Մարությանի նոր կուսակցությունում . «Ժողովուրդ»Սարալանջից դեպի Տերյան փողոց տանող ճանապարհահատվածում օգնության հասած ավտոմեքենայում հրդեհ է բռնկվելՏեղի է ունեցել ՔՊ-ի նախաձեռնող խմբի նիստՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, որը որ իրենն է, չի լինելու այդպիսի բան․ դա անհնար է․ Ալեն ՍիմոնյանԱլեն Սիմոնյանն ու Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահը կրկին կհանդիպենՊապիկյանն այցելել է «Բաղրամյան» զորավարժարան, մասնակցել օպերատիվ հավաքների շրջանակում ռшզմական տեխնիկայի ցուցադրությանըՀայաստանի և Կորեայի ԱԳՆ-ների միջև տեղի են ունեցել քաղաքական խորհրդակցություններ․ քննարկել են երկկողմ համագործակցության հեռանկարներըԲաղանիսցիները զայրացած են. վրդովված են իշխանության հայտարարություններից․ «Հայաստան» խմբակցությունՀՀ իշխանությունը ամեն կերպ մոռացության է տալիս Արցախն ու Արցախի հարցը. ՀՅԴ ԲյուրոԹուրք-ադրբեջանական տանդեմը զինում է Ուկրաինային՝ ընդդեմ ՌԴ-իՀայաստանում ԵՄ առաքելությունը վերածվում է ՆԱՏՕ-ի առաքելության. ՌԴ ԱԳՆ«Գնաց, որ ընկերը մենակ չմնա»․ Տումեցի բարի տղան 2 ամիս պայքարեց ապրելու համար, բայց ապարդյունՀայաստանի ղեկավարությունը միտումնավոր փորձում է փչացնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ. ԼավրովԱՄՆ-ն ՌԴ-ին մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տունԱրևմուտքի «սիրախաղի» հերթական «պարտիան»Ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկիչները կապ ունեն ուկրաինացի ազգայնականների հետ. ՌԴ Քննչական կոմիտեԸնտանիքիս անդամներին հետապնդելով՝ փորձում են ինձ վրա ճնշում բանեցնել, որը չի ստացվի․ Իշխան ՍաղաթելյանԱդրբեջանը Ֆրանսիային մեղադրել է «իր տարածքում լրտեսական ցանց ստեղծելու» մեջԵվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն ՀայաստանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզՍտացվում է՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» կառավարչի համար ես, Վազգենը, Դոնալդ Թրամփն ու Ջո Բայդենը խnւլիգաններ ենք․ Դուք նու՞յնպես այդպես եք կարծում․ Սամսոնյանի բաց նամակը՝ ԱՄՆ դեսպանինԲերդ-Ճամբարակ ճանապարհը փակ էՊաշտոնական Երևանից հնչում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի օրակարգի հայտարարություններ. Մելքոնյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին (տեսանյութ)Le Monde. Մակրոնը Ուկրաինա արշավի համար պատրաստում է այն գունդը, որը 1812 թվականին մտել էր ՌուսաստանՄԻԵԴ-ն ընդունել է Արթուր Դանիելյանի և Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները ՀՀ-ին կտրամադրվի 92,300,000 եվրո արժողությամբ վարկ և 16,000,000 մլն ԱՄՆ դոլար գումարի չափով դրամաշնորհ՝Արտակարգ դեպք․ 3 շոկոլադի համար դաժան ծեծի են ենթարկել խանութի վաճառողուհուն«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Բաբկեն ԹունյանՈւկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակBloomberg. ԱՄՆ-ն ակնկալում է ստանալ թուրքական տրոտիլ զինամթերքի արտադրության համարՉեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. ՍաղաթելյանՏավուշի գյուղերը կհանձնեն խաղաղ, կամ ուժային գործողության արդյունքում. ադրբեջանցի պատգամավորԻնչո՞ւ «Մհեր Արմենիան» երկար դադարից հետո վերադարձավ Հայաստան․ երգչի անկեղծ խոստովանությունը25-օրյա զորահավաքի մասնակցի ահազանգըՏարադրամի շուկան փոփոխվել է
Ամենադիտված