Հայերեն
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Մեծ տեռոր». ինչպես են ճնշել քահանաներին Դոնի Ռոստովում և Նախիջևանում

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

rostovgazeta.ru-ն գրում է, որ անցյալ դարի երեսունականները մեր պատմության մեջ են մտել որպես «մեծ տեռորի» տարիներ։ Պատմաբանները մինչ օրս վիճում են, թե ինչն է դարձել նման սարսափելի բռնաճնշումների պատճառ, երբ հազարավոր անմեղ մարդիկ գնդակահարվել են։ 


Այդ տարիներին բռնաճնշումների են ենթարկվել ոչ միայն կուսակցական առաջնորդները և Ստալինի քաղաքական հակառակորդները։ Հասարակ քաղաքացիները, նախկին ազնվականները, նախկին սպիտակ սպաները և քահանաները ևս ենթարկվել են ձերբակալությունների։ Խորհրդային իշխանության արշալույսին ոչ թե աթեիզմը, այլ ռազմատենչ աթեիզմն էր դարձել պաշտոնական կրոն: Այսինքն համարվում էր, որ կրոնը պետք է ուղիղ իմաստով կրակով ու սրով արմատախիլ արվի հասարակությունից։ Եկեղեցիները պայթեցվել են, քահանաները բռնադատվել։


Դոնի Ռոստովում և Նախիջևանում այդ տարիներին գրեթե բոլոր հոգևորականներն են ձերբակալվել։ Բարեբախտաբար, ոչ բոլորին են գնդակահարել, բայց նրանցից շատերը այդպես էլ չեն ապրել ավելի լավ օրեր տեսնելու համար: Անգամ ժողովրդի կողմից որպես սրբեր հարգվածներին են ձերբակալել ու հարցաքննել։


Դոնի Նախիջևանի քահանա Մինաս Խաչատուրովիչ Խումաշյանը եղել է Նախիջևանի եկեղեցական կյանքի մատենագիր։ Նա Աստվածածին եկեղեցու պատմությունը նկարագրել է օգտվելով բացառապես վավերագրական աղբյուրներից, որոնք պահպանվել էին այն ժամանակվա Նախիջևանի եկեղեցիներում։ Ինչպես գրել է ռոստովցի հայտնի պատմաբան, պրոֆեսոր Սարգիս Կազարովն իր «Խորհրդային իշխանության պատժիչ մարմինները և Նախիջևան-Բեսարաբյան թեմի հայ հոգևորականությունը 1920-1930-ական թվականներին» աշխատության մեջ, Նախիջևանի 31-րդ գիծ, ​​3- ա-ում է բնակվել  քահանա Մինաս Խաչատուրովիչ Խումաշյանը։ Առաջին անգամ նա ձերբակալվել է չեկիստների կողմից 1930 թվականին: Նա մի ամբողջ տարի աքսորում է անցկացրել՝ Արխանգելսկի մարզի Պինեգա գյուղում։ Ըստ Խումաշյանի թոռնուհի Լյուբով Իվանովնա Պոպովայի հուշերի աքսորից վերադառնալուց հետո առաջին իսկ երեկոյան Նախիջևանի բոլոր քահանաները հավաքվել են իրենց տանը։ Ապա նա առաջին անգամ տեսել է իր պապիկին՝ վզին խաչ կախած գավազանով քահանային։ Ի դեպ, դոնի հայերի մոտ ընդունված է եղել, որ եթե ընտանիքում քահանաներ են եղել, ապա ազգանվան վրա ավելացվել է «Տեր» նախածանցը։ Եվ շատ հաճախ, երբ հայերն իրենց ազգանունները թարգմանում էին ռուսերեն, քահանաների ժառանգները դառնում էին Պոպովներ։ 


Խումաշյանը կրկին ձերբակալվել է Նախիջևանի հայ քահանաների մեծ մասի հետ 1938թվականին: Ձերբակալման պահին նա 77 տարեկան էր։ Ընտանեկան պատմությունների և ականատեսների վկայությունների համաձայն, երբ ՆԿՎԴ-ի աշխատակիցները Մինաս Խաչատուրովիչի տուն են մտել, ծերունին չի կարողացել ինքնուրույն նստել ավտոմեքենան, ընտանիքին ստիպել են նստարան դնել նրա ոտքերի տակ։ Մինաս Խումաշյանը կանխատեսել էր, որ այլեւս տուն չի վերադառնա, Նա ընդմիշտ հրաժեշտ է տվել իր ընտանիքին։ Նրան այնպիսի մեղադրանք է առաջադրվել, որը այդ տարիներին իշխանությունները առաջադրել էին Նախիջևանի բոլոր քահանաներին։ Դա հակահեղափոխական գործունեություն է, Խորհրդային Միության տարածքում ահաբեկչությունների կազմակերպումը, կապը հայ ազգայնականների ու դաշնակցականների հետ։ Դաշնակցություն կուսակցության ներկայացուցիչները, այսինքն՝ դաշնակցականները, հատկապես ատելի էին բոլշևիկների կողմից։ Դա հին հայկական սոցիալիստական ​​կուսակցություն է, որն իր առջև խնդիր էր դրել ստեղծել անկախ Հայաստան։


ՆԿՎԴ-ի եռյակ դատարանը 1938 թվականի հուլիսի 21-ի որոշմամբ Մինաս Խաչատուրովիչ Խումաշյանին դատապարտվել է մահապատժի անձնական ունեցվածքի բռնագրավմամբ։ Դատավճիռը ի կատար է ածվել: Նախիջեւանի քահանան վերականգնվել է միայն պերեստրոյկայի տարիներին։ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության 1989 թվականի հունվարի 16-ի հրամանագրով Խումաշյանն ամբողջությամբ վերականգնվել է։ 


Ռոստովում՝ Նախիջևանի կենտրոնում, անհրաժեշտ է խաչքար տեղադրել ի հիշատակ բոլոր անմեղ սպանված քահանաների։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Ձյուն, բուք, մառախուղը. իրավիճակը ՀՀ ճանապարհներինԱնընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ. Aravot.amՆԱՏՕ-ն միջնորդ չէ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցություններում․ բայց աջակցում է երկարաժամկետ խաղաղությանը․ ՍտոլտենբերգԻնչ է Փաշինյանն ասել տավուշցիներին․ նոր մանրամասներ․ 24News (տեսանյութ)33-ամյա վարորդը «ՎԱԶ 2107»-ով, մի քանի պտույտ շրջվելով, բախվել է քարերին․ կա վիրավորՆոր՝ «երրորդ ուժի» սպասումովՄեր քաղաքականությունն է` թույլ չտալ պատերազմի սկսում. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ)Երևանը Ռուսաստանում նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ սադրիչ հայտարարություններ էր անում. ՏարասովԲնակիչներով որոշել ենք ինքնապաշտպանություն կազմակերպել. Ոսկեպարի զինղեկը՝ մանրամասներ է պատմել Փաշինյանի հետ հանդիպումիցԵԽ նախարարների կոմիտեն ընդունել է որոշում «Մակուչյանը և Մինասյանն՝ ընդդեմ Ադրբեջանի» վճռի կատարմանն ուղղված Ադրբեջանի ներկայացրած գործողությունների ծրագրի վերաբերյալՆԱՏՕ-ի և Ադրբեջանի միջև քաղաքական առևտուրը նոր փուլ է մտնում. զոհասեղանին Հայաստանն էՎարդենյաց և Սարավանի լեռնանցքներում, Ջերմուկի, Ապարանի, Արագածի, Մարտունիի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղումՎրաստանի Խորհրդարանի կրթության, գիտության և երիտասարդության հարցերի հանձնաժողովի նախագահը կժամանի ՀայաստանԻ գիտություն ենք ընդունում ՌԴ նախագահական ընտրությունների արդյունքները․ Ֆրանսիայի ԱԳՆՓաշինյանը գնացել էր համոզելու ոսկեպարցիներին, որ Ոսկեպարը մերը չի և պետք է հանձնի Ալիևին. ՀակոբյանԻնքնամոռաց թրքասիրությունԽնդիրը մեկն է՝ կտրել և դժվարացնել Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Ռուսաստան հաղորդակցության այս ուղին. Վարդան Ոսկանյան«Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի պատմաբանը Հայաստանի «հակառուսական քայլերը» բացատրել է քաղաքացիներին ներքին խնդիրներից շեղելու ցանկությամբ»Հայկական մոտ 600 բեռնատար սպասում է Վերին Լարսով անցնելուն․ «Սպուտնիկ Արմենիա»Գորիսում 3 անձի նկատմամբ մահափորձի վարույթով հետախուզվող տղամարդը հայտնաբերվել և կալանավորվել է. ՔԿՆԱՏՕ-ն «պատմական» է անվանել գլխավոր քարտուղարի այցն Ադրբեջան, Վրաստան և ՀայաստանՓաշինյանը՝ լինելով թերուս և կիսագրագետ, դասակարգային ատելություն ունի գրագիտության և կրթության նկատմամբ. Լևոն ԶուրաբյանՀայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցույց եմ տվել նաև այստեղ. Փաշինյանը՝ Տավուշի հանդիպման մասին«Կովկասյան գնացուցակ. ի՞նչ կա ԵՄ-ին Հայաստանի անդամակցության ձգտումներին` միության կողմից հետևողականորեն աջակցելու հետևում»Կոտայքի, Գեղարքունիքի մարզերում բենզալցակայանի գործունեություն է կասեցվել, Արմավիրում՝ ապամոնտաժվելԻնչ պայման են դրել ոսկեպարցիները Նիկոլ Փաշինյանի առջև Ո՞վ է սեփականաշնորհել և 2.6 մլն դոլարով վաճառքի հանել «Թաթուլ Կրպեյանի» այգու մի մասը. ՀԵՏՔ (տեսանյութ)Նիկոլը սայթաքեց․ վարչապետի ձախողված այցը Տավուշի սահմանամերձ գյուղեր Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Իրականում ինչպե՞ս են Ոսկեպարում դիմավորել Փաշինյանին Չեմ բացառում, որ ստիպված կլինենք սանիտարական գոտի ստեղծել Կիևի ռեժիմին ենթակա տարածքներում. Պուտին Մոսկվայի իրավապահների կողմից հետախուզվում էր գողության մեղադրանքով Հայ դատի հանձնախումբն ԱՄՆ Կոնգրեսում քննարկումներ է կազմակերպել ԼՂ հայերի իրավունքների թեմայով Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունի հանգամանքները պարզվում են քրեական վարույթի շրջանակումՀետախուզվողը հայտնաբերվեց «Զվարթնոց» օդանավակայանում 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Հասանովը Ստոլտենբերգին տեղեկացրել է հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի մասին Ոսկեպարն արդեն ներկայացվում է Ադրբեջան. Արմեն ՀովասափյանՏնտեսության արդիականացման միջոցառման շրջանակներում ձևավորված պորտֆելի վերլուծությունը Ինչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ Նիկոլ Փաշինյանը Կիրանցում հանդիպել է բնակիչների հետ Շիրակի մարզպետարանի 2 աշխատակից կալանավորվել է «Ոսկեպարից Նիկոլը փախե՞լ է»․ Գագիկ Համբարյան Ուզում եք հասկանալ, թե ինչ է լինելու, այսպես կոչված, «անկլավները» հանձնելուց հետո, նայեք Արցախին Պատմական հնարավորություն կա՝ առաջ մղելու ադրբեջանահայկական խաղաղության օրակարգը. Բայրամով Լուի Բոնոն Բայրամովի հետ քննարկել է հայ-ադրբեջանական կարգավորումը Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է
Ամենադիտված