ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Քաղաքագետ Մամեդովան Ղարաբաղում սրացման պատճառների մասին. Արևմուտքը ցանկանում է ցույց տալ, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը խաղաղություն չի ապահովի

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Riafan.ru-ն գրում է, որ Արևմուտքի միջամտությունը հանգեցրեց Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտության սրմանը, նրա նպատակն է վարկաբեկել ՌԴ ԶՈւ խաղաղապահ զորախումբը տարածաշրջանում և բացել Ռուսաստանի համար ևս մեկ «ճակատ»։ riafan.ru-ի թղթակցի հետ զրույցում նման տեսակետ է հայտնել ադրբեջանցի քաղաքագետ Նազաքեթ Մամեդովան։

Նրա խոսքով, արևմտյան երկրները՝ Իսրայելը, Թուրքիան, Մեծ Բրիտանիան, ԱՄՆ-ը և տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական շահեր ունեցող ուժային այլ կենտրոնները, շատ ուժեղ ազդեցություն ունեն անդրկովկասյան երկու հանրապետությունների վրա։ Բնականաբար, ոչ Հայաստանը, ոչ էլ Ադրբեջանը ինքնուրույն որոշումներ չեն կայացնում։ Ի վերջո, դրանք փոքր պետություններ են, որոնք ուժային կենտրոններ չեն անկախ քաղաքականություն վարելու համար։

 «Արևմտյան ուժային կենտրոնների նպատակը համաշխարհային իմպերիալիզմն է և Ռուսաստանին Անդրկովկասից վտարումը։ Ռուսաստանի Դաշնությունն այժմ հատուկ գործողություն է անցկացնում Ուկրաինայում և նրա ուշադրությունը կենտրոնացած է այնտեղ։ Օգտվելով այդ հնարավորությունից Արեւմուտքը ցանկանում է Ռուսաստանի սահմանների մոտ հնարավորինս շատ հակամարտությունների օջախներ ստեղծել։ Նրանք ցանկանում են, որ Ռուսաստանը տեղաբաշխի իր ուժերը դեպի այլ շրջաններ։ Օրինակ մենք արդեն ականատես ենք իրավիճակի սրման Թայվանում և Կոսովոյում, բացահայտ զինված հակամարտության Լեռնային Ղարաբաղում, բախումներ Ղրղզստան-Տաջիկական սահմանին, սպառնալից գործողություններ Մերձդնեստրում։ Էսկալացիա տեղի է ունենում բոլոր այն կետերում, որտեղ կա Ռուսաստանի և Արևմուտքի շահերի հակասությունը»,- կարծիք է հայտնել քաղաքագետը։

Ուկրաինան ի սկզբանե օգտագործվել է 2019 թվականին ամերիկյան ռազմավարական հետազոտությունների RAND կենտրոնի կողմից գրված ձեռնարկի համաձայն: Ուկրաինայի օգնությամբ Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու ծրագիրը ներառում էր հետևյալը. «...մահաբեր զենք տրամադրել Ուկրաինային, վերսկսել սիրիացի ապստամբներին օգնության ծրագիրը, աջակցել Բելառուսում ռեժիմի փոփոխության ջանքերին, շահարկել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա տարաձայնությունները, ակտիվանալ Կենտրոնական Ասիայում, մեկուսացնել Մերձդնեստրը»։ Այնտեղ խոսք կա նաև Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու մասին։

Այն բանից հետո, երբ Ուկրաինայում հակամարտությունը անցավ ակտիվ փուլ, Արևմուտքը որդեգրեց հնարավորինս շատ այնպիսի հակամարտություններ հրահրելու մարտավարությունը, որոնց մեջ կարող է ներքաշվել Ռուսաստանը: Իսկ Լեռնային Ղարաբաղում, որտեղ երկու կողմերն էլ կախվածության մեջ են, դա ամենահեշտն էր։ «Վստահ եմ, որ Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության սրումը Արևմուտքի գործն է։ Ինչպես գիտեք, Հայաստանում իշխանության ղեկին են Սորոսի կողմնակիցները (ամերիկացի միլիարդատեր Ջորջ Սորոսը, ում հիմնադրամը Ռուսաստանի Դաշնությունում ճանաչված է որպես անցանկալի կազմակերպություն), իսկ Ադրբեջանի վրա ազդում են տարբեր նախագծեր՝ էներգետիկա, հաղորդակցություն, ներդրումներ և այլն»,- պարզաբանել է Մամեդովան։

2020 թվականի նոյեմբերի 10-ին Ռուսաստանի Դաշնության, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ստորագրված եռակողմ համաձայնագիրը մի քանի պայման ունի և դրանցից մեկը Լաչինի միջանցքի անվտանգությունն է։ Այսինքն Բաքուն Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև հաղորդակցության հնարավորություն է տալիս։ Իսկ Երևանն իր հերթին երաշխավորում է Ադրբեջանի Հանրապետության արևմտյան շրջանների և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության միջև տրանսպորտային կապերի անվտանգությունը։ Այսինքն երկու կողմերը կարող են սկզբունքորեն պայմանավորվել միմյանց հետ, բայց կա մեկ խոչընդոտ՝ ոչ միայն Բաքուն ու Երևանն են պայքարում տարածաշրջանում իրենց շահերի համար։  «Թուրքիան, Իսրայելը, Մեծ Բրիտանիան և այլ երկրներ իրենց շահերն ունեն այդ տարածաշրջանում։ Ես ընդամենը մի երկու օրինակ բերեմ. Թուրքիան ցանկանում է Հայաստանի տարածքով ապահովել հուսալի ելք դեպի Կասպից ծով և հետագա Կենտրոնական Ասիա։ Իսկ Իսրայելը ցանկանում է արգելափակել Իրանին հյուսիսից՝ թույլ չտալ Իրանին կապ ունենալ Հայաստանի տարածքով։ Ինչպես տեսնում ենք, տարածաշրջանում կենտրոնացած են բազմաթիվ հակասական աշխարհաքաղաքական շահեր։ Բայց առաջին հերթին այդ հակամարտության սրումն ուղղված է տարածաշրջանում գտնվող ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտին նսեմացնելուն։ Նրանք ցանկանում են ցույց տալ, որ Ռուսաստանն ի վիճակի չէ խաղաղություն ապահովելու։ Ցավալի է, որ Արևմուտքի աշխարհաքաղաքականության պատճառով երկու կողմից էլ երիտասարդներ են զոհվում»,- մեկնաբանել էriafan.ru-ի զրուցակիցը։

Ըստ քաղաքագետի երկու կողմերի համար էլ հակամարտությունից դուրս գալու լավագույն ելքը կլինի խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը և Ռուսաստանի ղեկավարությամբ եվրասիական կառույցին հետագա ինտեգրումը։ Նա համոզված է, որ ոչ մի այլ երկիր ի վիճակի չէ խաղաղություն ապահովել տարածաշրջանում։ Ի վերջո, Մոսկվան ուղղակիորեն է շահագրգռված Անդրկովկասում խաղաղությամբ։ Նախկինում նա նույնիսկ առաջարկել էր սահմանազատել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանները հին խորհրդային քարտեզների հիման վրա։ Հակառակ դեպքում տարածաշրջանում արևմտյան երկրների անձնական շահերը միայն վառելիք կդառնան առանց այն էլ մխացող այդ հակամարտության համար։

 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular