Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ադրբեջանը Կիրանցի և Ոսկեպարի եկեղեցիները «աղվանական հուշարձաններ» է անվանել, արձագանքել մեկնարկած շինաշխատանքին

Monument Watch-ը ահազանգում է․

«Արդեն տևական ժամանակ է ադրբեջանական տարբեր շրջանականեր Հայաստանի Հանրապետության արևելյան և հարավային շրջանները անվանում են «Արևմտյան Ադրբեջան»։ Արդեն անդրադարձել ենք, օրինակ, 2023 թվականի նոյեմբերի 23-24-ին Նախիջևանում տեղի ունեցած «Վերադարձ դեպի Արևմտյան Ադրբեջան» փառատոնին, որին նախորդել էր «Ճանապարհ, որը տանում է դեպի Արևմտյան Ադրբեջան» խորագրով համաժողովը (https://t.me/zangezuravtonomia/47872?single):

Կամ, օրինակ, դեկտեմբերի 15-ից Ադրբեջանի «Արվեստի ազգային թանգարան»-ում բացված «Արևմտյան Ադրբեջանը մշակութային հիշողության մեջ» ցուցահանդեսը (https://t.me/AzeSputnik/52778)։ Նախորդ տարում բացվեց նաև  «Արևմտյան Ադրբեջան» հեռուստաալիքը, իսկ մինչ այդ արդեն ադրբեջանական մեդիա տիրույթում կային «Արևմտյան Ադրբեջան» անվանումով բազմաթիվ նոր հարթակներ https://oxu.az/society/759665։ Այս և այլ գործիքներով ադրբեջանական քարոզչամեքենան փորձում է Հայաստանի տարածքը ներկայացնել որպես ադրբեջանական, տարածել ռասսայական խտրականություն և հայկական մշակույթը ներկայացնել որպես աղվանական և թյուրքական (https://www.youtube.com/@QerbiAzerbaycanTV/videos, մանրամասն տե՛ս «Արևմտյան Ադրբեջանի համայնք» կոչվող կազմակերպությունը դիմել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին՝ «Արևմտյան Ադրբեջանի» մշակութային ժառանգության ոչնչացման կանխման առաջարկով, «Պատմական-մշակութային ժառանգության բռնյուրացման նոր փորձեր», «Երևանը, Սևանն ու Սյունիքը Ադրբեջանը հռչակում է որպես «ադրբեջանական ժառանգություն», «Ադրբեջանի հանրապետության ագրեսիվ քաղաքականության հերթական դրսևորումը», https://monumentwatch.org/wp-content/uploads/2023/12/Text-and-Maps-in-Armenian.pdf) հոդվածներում։

Այս համատեքստում ադրբեջանական մեդիահարթակներում անդրադարձ է կատարվում նաև սահմանազատվող (և ոչ միայն) հատվածներում գտնվող հուշարձաններին, դրանց «աղվանական ծագմանը» և հայկական կողմի վերանորոգումներով «աղվանական հետքերի» վերացմանը https://www.adalet.az/az/posts/detail/mekrli-ermeni-plani-serhede-yaxin-mebedler-niye-tecili-temire-baglanir-1718180959։ Հոդվածում այս անգամ «աղվանական հուշարձաններ» են անվանվում Կիրանց գյուղի Սբ․ Երրորդություն և Ոսկեպարի Սբ․ Աստվածածին եկեղեցիները, հատուկ նշելով նաև, որ առկա են նույն «կարգավիճակում» գտնվող այլ հուշարձաններ ևս։

Կիրանց գյուղի Սբ․ Երրորդություն եկեղեցին տեղական կոպտատաշ քարից կառուցված 19-րդ դարի եռանավ բազիլիկ եկեղեցի է։ Նման օրինակներ հայտնի են տարածաշրջանի բազմաթիվ բնակավայրերում (Բարեկամավանի Սբ․ Գևորգ, Աչաջրի Սբ․ Աստվածածին և այլն)։ Եկեղեցին խորհրդային շրջանում վերածվել էր պահեստի։ Այժմ իրականացվում են կառույցի նախնական տեսքին ուղղված վերանորոգման աշխատանքները։ Հուշարձանի հիմնական առանձնահատկությունը տանիքն իրենց վրա կրող երեք զույգ ամբողջական քարե սյուներն են։ Եկեղեցու հարավային ավանդատան պատուհանի արտաքին վերին հատվածում պահպանվել է «1888 ամի» թվականը, իսկ դրանից աջ հայերեն արձանագրության հատված (մանրամասները շուտով կտեղադրվեն կայքի ՀՀ սահմանային հուշարձանների մշտադիտարկմանը վերաբերող հատվածում (https://monumentwatch.org/hy/%d5%a1%d6%80%d6%81%d5%a1%d5%ad%d5%ab-%d5%b0%d5%b8%d6%82%d5%b7%d5%a1%d6%80%d5%b1%d5%a1%d5%b6%d5%b6%d5%a5%d6%80%d5%ab-%d5%b4%d5%b7%d5%bf%d5%a1%d5%a4%d5%ab%d5%bf%d5%a1%d6%80%d5%af%d5%b8%d6%82%d5%b4/)։

Ոսկեպարի Սբ․ Աստվածածին կենտրոնագմբեթ եկեղեցին 6-րդ դարի վերջով- 7-րդ դարասկզբով թվագրվող կառույց է։ Այն պատկանում է հայկական վաղմիջնադարյան եկեղեցական ճարտարապետության «մաստարայատիպ» կառույցներին (Մաստարայի Սբ Հովհաննես, Հառիճավանքի Սբ Գրիգոր, Արթիկի Սբ Գևորգ, Կարսի Առաքելոց)։ Կառույցի վրա արձանագրություններ չեն պահպանվել։ Առանձնահատուկ են հատկապես շինության վրա առկա խաչային հորինվածքները, որտեղ գնդի վրա կանգնեցված խաչերը՝ շնորհիվ խաչաթևերի խարսխաձև հավելումների, նմանվում են կարթերի կամ նավախարիսխների (տե՛ս Պետրոսյան 2008, 39)։ Եկեղեցին հիմնական վերանորոգման է ենթարկվել 1975-1977 թվականներին, ներկայումս նախատեսվում է կառույցի ծածկասալերի վերանորոգման աշխատանքներ (https://monuments.am/articles/832?type=news&fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR2Mmd5qkQwOnvhD88ZCiQhDQDRDWhVXAOJp5EsZB7Vz6Ll_aNVs4wQI-j0_aem_AV0UqfEf5pMiReuopvijeDu2or6dMQQYb0fLK6J_Szrhr4MFX827492lMZpABVr5e8Z1c3bX2un8sOyt37Bt2kWO)։

Ադրբեջանական «մեղադրականում» անդրադարձ է կատարված նաև Երերույքի տաճարի վերանորոգմանը, որտեղ տաճարը ներկայացված է որպես «Արևմտյան Ադրբեջանի Շորայալի Ագին շրջանի տարածքում, Արփաչայի ձախ ափին գտնվող հին թյուրքական կոթող»։ Ավելին երաևակայել ուղղակի անհնար է՝ վաղքրիստոնական տաճարը հռչակել «թյուրքական կոթող»: Նշենք նաև, որ 5-6-րդ դարերով թվագրվող քրիստոնեական հուշարձանը ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգության նախնական ցանկում և Եվրոպա Նոստրայի Ամենավտանգված մշակութային կոթողների ցանկում, իսկ ամրակայման և վերականգնման ծրագիրն իրականացվում է  ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության և Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանության միջև համագործակցության շրջանակներում, ԱՄՆ դեսպանի «Մշակութային արժեքների պահպանության հիմնադրամի» ֆինանսավորմամբ  (https://escs.am/am/news/19236?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR2cs2Ds6r5h1b3gp1er-BHZm8nYDQFVcad6VF948qFhf4WURcCv6xRzHqc_aem_AV2b07wTA3ApdNaRSI3RE9jcrfDEMcoboArYoLgJ5tsZR4bSoEKFbtT48Z1jGGvQjfT8b3Y8-JeMWrAUOoDTiN2b)։

Մեր արձագանքը

Ադրբեջանի կողմից որդեգրված քաղաքականությունը օրեցօր ընդլայնում է իր «աղվանականացման» սահմանները՝ իր մեջ ամփոփելով Արցախի, Ուտիքի և Հայաստանի Հանրապետության արևելյան և հարավային շրջանների գրեթե բոլոր քիրստոնեական հուշարձանները։ Այսպիսով ադրբեջանական կողմը մեծացնում է տարածքային, պատմական և մշակութային հավակնությունները Հայաստանի Հանրապետության տարածքի (և հատկապես սահմանային շրջանների), հայ ժողովրդի պատմական հայրենիքի և մշակութային ժառանգության նկատմամաբ։ Նման, անընդհատ հնչեցվող անհեթեթությունները չեն պարունակում որևէ գիտական հենք և ունեն հստակ ռասսայական խտրականության և ազգային ատելության քարոզչության բնույթ»։

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Армения между двух огней: «Паст»Нефть Brent подорожала до $75,85 за баррель МВФ спрогнозировал резкое замедление российской экономики В Палате представителей Бельгии открылась выставка, посвященная 100-летию Сергея Параджанова Арман Царукян прибыл на турнир UFC 308 в Абу-Даби От гостиничного комплекса до яиц, водки, а теперь и природной родниковой воды: бизнес «современного олигарха» продолжает процветать: «Паст»ДТП в Гегаркуникской области: пострадавший доставлен в больницу Молдавский провал повысит «цену» Пашиняна: «Паст»Погода в Армении В Новороссийске отметили 3-ю годовщину освящения храма Сурб Григор Лусаворич Представлен клип на песню Cosmic friend, с которой Лео Мкртчян представит Армению на «Детском Евровидении» Геворг Тоноян завоевал золото на ЧМ среди ветеранов по спортивной борьбе в Хорватии Пашинян примет участие в саммите БРИКС Артур Григорян освобожден от должности помощника премьер-министра Армении Вице-премьер: Армения не дает Баку повода для военной агрессии В Ереване по обвинению в сбыте наркотиков арестован гражданин Ирана «Власть слаба, вместо того, чтобы уменьшилось число неграмотных в правительстве, оно увеличивается: мы знаем, кто будет нашими членами правительства, если мы станем властью»: «Паст»Цены на золото побили исторический максимум Кремль: Путин встретится практически со всеми лидерами, которые прибудут на саммит БРИКС Лавров: Запад и Киев должны отказаться от идеи вступления Украины в НАТО ДТП в Ереване: Пострадали четыре человека В Ахалкалаке отметили День Святых Переводчиков (Таргманчац) Сборная Армении завоевала 5 медалей на ЧЕ-U23 по боксу в Софии Почему армянский деятель, житель России, посетил парламент РФ? «Паст»Нефть Brent подорожала до $73,47 за баррель Трамп заявил, что конфликта в Газе не было бы, если бы он был президентом США Абрамян: Власти Армении косвенно признают, что запас их уступок Азербайджану исчерпан Идеолог «Реальной Армении» и настоящая ... реальность: «Паст»Конан Арсланян будет выступать в лиге National U19 Франции по футболу Байден заявил, что у него есть подробная информация об атаке Израиля на Иран: Тегеран отреагировал Мужчина ударил по голове 86-летнего пенсионера: а последний нанес ему множественные ножевые ранения В ереванском медцентре «Сурб Аствацамайр» скончалась 8-летняя девочка, сбитая автомобилем в Вайоц Дзоре В Сочи состоялся праздник Таркманчац, посвященный Святым Переводчикам В Стамбуле стартовала третья встреча региональной консультативной платформы «3+3» Армянские боксеры вышли в финал ЧЕ до 22 лет в Софии В центре Мехико неизвестные застрелили двух человек КГД Армении оштрафовал 48 налогоплательщиков Эксперт: Армении нельзя тянуть со строительством новой АЭС Погода в Армении: мокрый снег в горах и на севере Единственная из Армении։ за что армянская компания вошла в авторитетную рейтинговую таблицу? «Паст»Акции в ближайшее время не ограничатся только информированием: что будет предложено оппозиционным силам? «Паст»Азербайджан в 2025 году потратит на оборону 5 млрд долларов Кремль о кровной мести, которую Кадыров пообещал объявить сенатору Керимову и депутатам Разъяснения соратника Пашиняна: Отправят ли главу Следственного комитета Армении в отставку? В Праге состоялся показ четырех фильмов, посвященных Арцаху Армянская школа «Ной» Подмосковья опубликовала процесс создания тараза Эдуард Сперцян не покинет «Краснодар», несмотря на интерес со стороны Европы Цены на нефть растут в среду после 4%-ного снижения накануне В Армении штрафы за нарушения использования кассовых аппаратов в сентябре составили $338 тыс. Поставка велосипедов в школы Армении продолжается
Самое популярное