Պատմության այս օրը (հունվարի 30)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ - Հնդկաստան՝ Անկախության համար կռվածների հիշատակի օր
Ռուսաստան՝ Ձմեռ պապի և Ձյունանուշի օր, Ադրբեջան՝ Մաքսավորների օր:
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1896 – Համիդյան ջարդերի ժամանակ Զեյթունի ապստամբությունում հայերի տարած հաղթանակից հետո անգլիական, ֆրանսիական, ռուսական և իտալական հյուպատոսների միջնորդությամբ Հալեպում կնքվել է հաշտության պայմանագիր, ըստ որի՝ թուրքերը զորքերը հետ էին քաշել Զեյթուն գավառից:
1901 – ծնվել է կուսակցական, պետական գործիչ Աղասի Խանջյանը:
1921 - Երևանում սկսվել է բարձրագույն օրենսդիր իշխանության՝ Հայաստանի խորհուրդների առաջին համագումարը, որն ընդունել է երկրի սահմանադրությունը (առաջինը Հայոց պետականության պատմության մեջ)։
1927- Երևանի մշակույթի տանը տեղի է ունեցել Երևանի պետական համալսարանի առաջին շրջանավարտների դիպլոմների հանձնման հանդիսավոր նիստը:
1933 - ծնվել է հասարակական գործիչ, Նոր սերունդ մշակութային միության հիմնադիր Գաբրիել Մոլոյանը:
1953 - ծնվել է ամերիկյան սցենարիստ, կինոռեժիսոր Սթիվեն Զաիլյանը։
1975 - Երևանում բացվել է Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանը:
1992 - Հայաստանը անդամակցել է Եվրոպայի անվտանագության և համագործակցության խորհրդին (ԵԱՀԿ):
- Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Հոլանդիայի հետ:
2001 - Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակը ստորագրել է Սենատի եւ Ազգային ժողովի 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող ավելի վաղ ընդունած բանաձևը՝ փաստացի դրան հաղորդելով օրենքի ուժ:
2004 - Ռուսաստանի փոխվարչապետ, հայ-ռուսական տնտեսական համագործակցության միջկառավարական հանձնաժողովի նախագահ Բորիս Ալյոշինի ստորագրությամբ համապատասխան փաստաթղթով Հրազդանի ՋԷԿ-ի գույքը հանձնվել է Ռուսաստանին:
2018 - Թեղուտի հանքավայրն ու 2014 թվականի վերջին գործարկված լեռնահարստացուցիչ կոմբինատը դադարեցրել են աշխատանքը՝ աշխատողների համար անհայտ պատճառներով։
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
մ.թ.ա. 9 — օծվել է Հռոմի Խաղաղության զոհասեղանը, որը հռոմեական խաղաղության աստվածուհուն նվիրված կոթող է և կառուցվել է Հռոմի սենատի կողմից ի պատիվ մ.թ.ա. 13 թվականին Իսպանիայից և Գալիայից հաղթանակով վերադարձած Օգոստոս կայսրի: Զոհասեղանը կանխանշել է «հռոմեական խաղաղության» դարաշրջանի սկիզբը:
1649 – հեղափոխության ժամանակ պարտություն կրելուց հետո Լոնդոնում գլխատվել է Անգլիայի թագավոր Չարլզ 1-ին Ստյուարտը:
1667– ռուս - լեհական պատերազմի ժամանակ կնքվել է Անդրուսովյան համաձայնագիրը, որով Կիևը ժամանակավորապես մտել է ցարական Ռուսաստանի կազմի մեջ:
1703 — համաձայն ավանդազրույցի Էդոյում տեղի է ունեցել Ակոյի նախկին վասսալներ 40 սամուրայների վրեժը իրենց տիրոջ համար:
1730 - վախճանվել է Ռուսաստանի ցար Պետրոս 2-րդը:
1736 — ծնվել է շոտլանդացի ինժեներ-մեխանիկ, շոգեմեքենայի ստեղծող Ջեյմս Ուատտը:
1790 — Անգլիայում աշխարհում առաջին անգամ փորձարկվել է փրկանավակը:
1801 — Ռուսաստանի ցար Պավել 1-ի հրամանագրով Վրաստանը (Քարթլի-Կախեթիա) միացվել է Ռուսաստանին:
1882 – ծնվել է ԱՄՆ-ի նախագահ Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտը, որը 4 անգամ ընտրվել է այդ պաշտոնում:
1889 - ինքնասպան է եղել Ավստրիայի կրոնպրինց Ռուդոլֆ Հաբսբուրգը:
1894 — Չարլզ Կինգը արտոնագրել է իր ստեղծած հարվածող մուրճը (отбойный молоток):
1900 — ծնվել է ռուս սովետական կոմպոզիտոր Իսահակ Դունաևսկին:
1915 — գրոհելով ֆրանսիական նավահանգիստ՝ Հավրի վրա գերմանացիները առաջին անգամ օգտագործել են սուզանավեր:
1930 — սովետական օդերևութաբան Պավել Մոլչանովի կողմից մթնոլորտի հետազոտման նպատակով օդ է բարձրացվել առաջին օդևերևութաբանական ռադիո-զոնդը:
1933 – գեներալ-ֆելդմարշալ Պաուլ ֆոն Հինդենբուրգը Ադոլֆ Հիտլերին նշանակել է կանցլեր, և փաստացի Գերմանիայի իշխանությունը հանձնել ֆաշիստներին:
1935 — ամերիկացի սեյսմոլոգ Չարլզ Ռիխտերը առաջարկել է երկրաշարժերի մագնիտուդայի չափման հատուկ սանդղակ, որը ներկայումս կոչվում է Ռիխտերի սանդղակ:
1937– ծնվել է ռուս նշանավոր շախմատիստ, շախմատի աշխարհի 10-րդ չեմպիոն Բորիս Սպասկին:
1943 — Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ Ստալինգրադի տակ կապիտուլացիայի է ենթարկվել 6-րդ գերմանական բանակը:
1945 —Ալեքսանդր Մարինեսկոյի հրամանատարության տակ գտնվող С-13 սուզանավը Դանցինգի ծոցի մոտ խորտակել է գերմանական ուղևորատար «Վիլհելմ Գուստլոֆֆ» նավը, որի արդյունքում զոհվել են 5 300-ից մինչև 9 500 ուղևոր:
1948 - վախճանվել է հնդիկների ապստամբության առաջնորդ Մահաթմա Գանդին:
- վախճանվել է ամերիկացի օդագնացության առաջնեկ Օրվիլ Ռայթը:
1963 - վախճանվել է ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Ֆրանսիս Պուլենկը:
1969 – Բիթլզ բրիտանական աշխարհահռչակ ռոք-խումբը տվել է իր վերջին
համերգը:
1993 — վախճանվել է ռուս նկարիչ, հասարակական գործիչ, հումանիստ Սվյատոսլավ Ռերիխը:
2000 - ռումինա-ավստրալիական «Աուրուլ» ընկերության գործարանից տեղի է ունեցել ավելի քան 100 000 խորանարդ մետր ծանր մետաղներ պարունակող թափոնների արտահոսք Դանուբ գետ, որի արդյունքում մոտ 100 տոննա ձուկ է սատկել, իսկ վթարը անվանվել է «երկրորդ Չեռնոբիլ»:
2003 — Բելգիայում օրինականացվել են միասեռ ամուսնությունները:
2007 — վաճառքում հայտնվել են Windows Vista օպերացիոն համակարգեր:
2009 - Մակեդոնիայի մայրաքաղաք Սկոպյեում բացվել է Մայր Թերեզայի թանգարանը:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
