Հիմնադրամի փողերի մութ ճակատագիրը

Օրերս հայտնի դարձավ, որ պատերազմի օրերին, երբ աշխարհասփյուռ հայությունը հանգանակություն էր անում Արցախին օգնելու համար, պարզվում է՝ գումարների մի մասը հայտնվել է պետբյուջեում։ Սա արտառոց է նրանով, որ մինչև հիմա երբևէ նման բան չէր եղել։ Կարևոր չէ, թե դա ինչ նպատակով է արվել։ Խնդիրն այն է, որ մտնելով բյուջե՝ այդ գումարները դառնում են բյուջետային եկամուտ։ Ստացվում է այնպես, որ այստեղ էլ է կառավարությունը որոշել սեփական շահն առաջ տանել։ Համայն հայությունը գումարներ է հավաքում Արցախին օգնելու համար, բայց տպավորություն է, որ դրանք տրամադրում է կառավարությունը։ Իրականում զարմանալի չէ, որ այս փաստը՝ ինչպես կառավարությունը, այնպես էլ՝ Հիմնադրամը աշխատել են հնարավորինս թաքուն պահել։ Բայց, ինչպես սովորաբար լինում է նման դեպքերում, այն ջրի երես դուրս եկավ, ու հիմա կառավարությունը ստիպված է խոստովանել, որ Հիմնադրամի գումարների մի մասը, ինչ-որ անհասկանալի ճանապարհով, հայտնվել է բյուջեում։ Հիմնադրամում որոշել են նվիրաբերված գումարները վերանվիրաբերել կառավարությանը։ Երկար լռությունից հետո այս մասին ԱԺ-ում հայտարարել է Մհեր Գրիգորյանը:

Ըստ էության՝ դեռ հարց է, թե փոխվարչապետի ասած մեկ կենտրոնի միջոցով կատարված ծախսերը որքանով են արդյունավետ, առավել ևս՝ նպատակային եղել։ Հիմնադրամը, ինչպես հավաստիացնում է Մ.Գրիգորյանը, պատրաստվում է առաջիկայում հաշվետվություն տրամադրել այդ մասին։ Բայց մինչ այդ արդեն կարծես պարզ է, թե ինչի համար են օգտագործվել այդ գումարները։ Ըստ էության, դրանց հաշվին են վճարվել Արցախից Հայաստան տեղափոխված քաղաքացիների կենսաթոշակները։ Չնայած դա ծախս է, որը նախատեսված է բյուջեում, և բյուջեն ինքը պետք է հոգար այդ ծախսերը։ Հիմնադրամի հաշվին կարող էին ընդամենը լրացուցիչ միջոցներ հատկացնել՝ մարդկանց սոցիալական վիճակը թեթևացնելու համար։ Հավանաբար պետական բյուջեին Հիմնադրամի կատարած նվիրատվությունների հաշվին է կառավարությունը պատրաստվում նաև միանվագ ֆինանսական օժանդակություն տրամադրել Արցախի քաղաքացիներին։

Թե Հիմնադրամից պետբյուջեին ինչքան գումար է նվիրաբերվել մինչև հիմա, առայժմ գաղտնի է պահվում։ Հայտնի է սակայն, որ դրամահավաքի ընթացքում հավաքվել է գրեթե 170 մլն դոլար։ Իրականում սա բավական լուրջ գումար է, որը կարող էր շատ ավելի արդյունավետ օգտագործվել՝ համակարգային խնդիրներ լուծելու, և ոչ թե՝ սոցիալական կամ առողջապահական ծրագրերը ֆինանսավորելու համար։ Հատկապես որ, դրանք մեծամասամբ բյուջետային ծախսեր են և պետք է կատարվեին բյուջեի միջոցների հաշվին։ Բայց, քանի որ բյուջեում փող չկա, կառավարությունն, ըստ էության, որոշել է Հիմնադրամի միջոցներով միանգամից 2 նապաստակ խփել. մի կողմից՝ թուլացնել պատերազմի հետևանքով առաջացած բյուջեի բեռը, մյուս կողմից՝ լուծել բյուջետային եկամուտների հետ կապված խնդիրը։

Անդրանիկ Կիրակոսյան

www.1or.am