Հայաստանյան բանկային «թնջուկը»

Արդեն մի քանի օր է՝ Կենտրոնական բանկի դիմաց ընթանում են բողոքի ակցիաներ, որոնց մասնակիցները բանկերից մեկ տարվա վարկային արձակուրդ են պահանջում: Գուցե պահանջը մի քիչ մաքսիմալիստական է փոքր տնտեսություն ունեցող Հայաստանի համար, քանի որ դրանով կտուժի երկրի պետբյուջեն, սակայն տրամաբանական կլիներ, որ համաշխարհային պանդեմիայի և արտակարգ դրության պայմաններում հայաստանյան բանկերը վարկառուների հանդեպ որոշակի զիջումների գնային, թեկուզ մի քիչ էլ ֆինանսական եկամուտների նվազեցման հաշվին: Բայց հայրենի բանկերը, որոնց համար քաղաքացին թալանի ու «տուգանքի մատերիալ» է, այս առիթն էլ բաց չեն թողնում՝ գերշահույթ ստանալու:

Փաստացի ականատես ենք լինում, թե ինչպես են «նոր» Հայաստանում տեղի ունենում իրադարձություններ, որոնք ոչ միայն նման են «Սերժի վախտվա» հայաստանյան իրողություններին, այլև բացասական առումով գերազանցում են դրանց: Բայց այն ժամանակ ԱԺ-ում կար ընդդիմադիր պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանը, ով այնպես էր աղմկում ու վեր հանում այդ խնդիրները, որ քարը քարի վրա չէր թողնում: Ու ճիշտ էր անում: Բայց այսօր «Սերժի վախտվան» փոխարինելու է եկել Նիկոլի թիվը, իսկ երբեմնի կոկորդ պատռող ընդդիմադիր Նիկոլն արդեն երկրի վարչապետ է, ով նման խնդիրներն այլևս չի տեսնում։

Չնայած այն փաստին, որ բանկերի մեծ մասը վարկառուներին 3-ամսյա վարկային արձակուրդ տվեց, ինչն իրականում ողջունելի է, սակայն դա, ըստ էության մարդկանց սոցիալական վիճակի բարելավմանը ոչ մի կերպ չնպաստեց։ Արդեն հինգ ամիս է՝ ՀՀ տնտեսությունը հիմնականում չի աշխատում․ պետությունը կանգնած է տնտեսական լրջագույն փորձության առաջ։ Ունենք մի իրավիճակ, երբ մոտ կես տարի է, ինչ սպասարկման և այլ ոլորտների աշխատողները փաստացի եկամուտ չեն ստանում: Մարդիկ չեն կարողացել ժամանակին մուծել անգամ հունիս և հուլիս ամիսների վարկերը: Ոմանք, որպեսզի պարտքեր չկուտակվեն, այստեղից-այնտեղից պարտք են վերցրել, որ վճարեն, սակայն պարզվել է, որ այդ ամիսների համար զգալի տույժ-տուգանքներ են եկել:

Ըստ էության՝ բանկերը, անկախ ամեն ինչից և պանդեմիայից, ինչպես նաև հայաստանյան արտակարգ դրության պայմաններից, իրենց գումարների տերն են մնում, ավելին՝ անգամ լրացուցիչ գումարներ են գանձում քաղաքացիներից` որպես տույժ-տուգանք: Քաղաքացին այս ծանր տնտեսական իրավիճակում մնացել է բանկերի հետ միայնակ: Փաստացի ընդդիմադիր Նիկոլն այևս չկա, որ ԱԺ-ում հիշի տատիկների «նիսյա»-ների, աղքատության մեջ սովից մեռնող մարդկանց մասին: Երևի դա նորմալ է, քանի որ Նիկոլն արդեն վարչապետ է։

Անդրանիկ Կիրակոսյան

www.1or.am