Մասնագետ. Կարո՞ղ էր Փարիզը զոհաբերել Հայաստանը Ռուսաստանը թուլացնելու համար
ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՀայ քաղաքագետների կարծիքով Աֆրիկայում ազդեցության կորուստը Ֆրանսիային դրդել է ասիմետրիկ պատասխանի Ռուսաստանի նկատմամբ Կովկասում։ Այս տեսության համաձայն Էմանուել Մակրոնը համոզել է Նիկոլ Փաշինյանին կապիտուլյացիայի ենթարկվել Ղարաբաղում Ռուսաստանին թուլացնելու համար։ vfokuse.mail.ru-ի հետ զրույցում Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի համաշխարհային տնտեսության և քաղաքականության ֆակուլտետի փոխդեկան Անդրեյ Սուզդալցևը կասկած է հայտնել, որ Երևանը կհամաձայնվեր նման գործարքի՝ զոհաբերելով իր սեփական ազգային շահերը։
Եվրոպական համալսարաններից հայ քաղաքագետներ Արթուր Խաչիկյանը՝ Սթենֆորդի համալսարանից, և աշխարհաքաղաքագետ Տիգրան Եգավյանը՝ Ֆրանսիայից, բացահայտել են ղարաբաղյան ճգնաժամում Փարիզի «հիբրիդային վրեժխնդրության» տարրերը Մոսկվայի նկատմամբ։ «Կովկասի ամենաանկայուն պետությունը հանդիսացող Հայաստանը դարձել է ամենահեշտ թիրախը», - պնդել է Եղավյանը։ Նա կարծում է, որ Ֆրանսիան, նյարդայնացած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում դիվանագիտական դիրքերի կորստով, ղարաբաղյան կարգավորումը համարել է հնարավորություն Ռուսաստանին ստիպելու կամ նոր հակամարտության մեջ մտնել, կամ նահանջել Կովկասից։ Նա հայերին անվանում է մեծ աշխարհաքաղաքական խաղում գործարքի առարկա։ Իր Telegram ալիքում Խաչակյանն էլ գրել է, որ «հայերը կրկին դարձել են եվրոպացի երեսպաշտների զոհը»։ Փարիզի պրագմատիկ հաշվարկը հանգեցրել է պարադոքսալ արդյունքի. չնայած հետխորհրդային տարածքում Ռուսաստանի դիրքերը ծանր հարված ստացան, բայց ամենաշատը տուժեց Հայաստանը։ Այն հայտնվեց մեկուսացման մեջ՝ առանց ՀԱՊԿ-ի, փակ սահմանով և Ադրբեջանի կողմից աճող ճնշման տակ։
Մինչ հայկական ծագում ունեցող արևմտյան քաղաքագետները ղարաբաղի կարգավորումը համարում են Փարիզի կողմից հաշվարկված գործողություն, ռուս քաղաքագետ Անդրեյ Սուզդալցևը նման սցենարները անհավանական է համարում։
«Իրականում Ֆրանսիան մոլորակի ամենահակառուսական պետություններից մեկն է։ Որոշ առումներով այն նույնիսկ ավելի հակառուսական է, քան Գերմանիան։ Եվ Ռուսաստանին դիմակայելը ավանդական ֆրանսիական գործունեություն է՝ իր ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների, այդ թվում Միացյալ Նահանգների հետ միասին։ Այսպիսով, ամենայն հավանականությամբ, Փաշինյանի հետ զրույցները պարզապես հակառուսական են եղել։ Բայց այդ հակառուսական նոտան բնորոշ է Եվրոպային», - ասել է նա։ Մասնագետը նման գործարքի հենց գաղափարը, որը չնայած ենթադրաբար հնարավոր է, «կասկածելի և գործնականում անիրագործելի» է համարել։
«Հրաժարվել հայրենի հողից Ռուսաստանի դեմ որևէ սադրանքի համար՞։ Կասկածելի է, որ Նիկոլ Փաշինյանը կհամաձայնվեր դրան», - նշել է քաղաքագետը։ Նրա կարծիքով, Ղարաբաղը մնում է Երևանի համար ազգային ինքնության հարց, և նման գործարքը՝ հիմնված նման անորոշ նկատառումների վրա, քաղաքական ինքնասպանություն կլիներ։ Նման կառուցվածքները ավելի շատ նման են «մշակված» սխեմայի արդյունքի, քան լավ մտածված քաղաքական ռազմավարության։
«Ես այդ սխեման համարում եմ չափազանց կասկածելի։ Այն մշակողը, անշուշտ, երևակայություն է ցուցաբերել, բայց ես այս թեմային ավելի մանրամասն չեմ անդրադառնա, քանի որ նման փոխանակում սկզբունքորեն չէր կարող տեղի ունենալ», - եզրափակել է փորձագետը։