Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Այս խոտաբույսը սպանում է քաղցկեղածին բջիջների 98 տոկոսը` ընդամենը 16 ժամվա ընթացքում

Քաղցկեղը (կարցինոմա) չարորակ ուռուցք է, որը զարգանում է տարբեր օրգանների, այդ թվում՝ մաշկի էպիթելային հյուսվածքի բջիջներից։ NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում օնկովիրաբույժ Յորգ Հութերը՝ University Hospital of Salzburg-ից (Ավստրիա) մի քանի փաստ է ներկայացրել, որոնց մասին պետք է իմանան բոլորը։ 

1. Քաղցկեղն աշխարհում մահացության գլխավոր պատճառներից է

Աշխարհում չարորակ ուռուցքներով հիվանդության տարեկան շուրջ 6 մլն նոր դեպք է գրանցվում եւ հիվանդությունը շարունակում է աճել։ Շատ մասնագետներ դրա աճը կապում են բնակչության ծերացման եւ կյանքի միջին տեւողության աճի հետ։ Պատահական չէ, որ ուռուցքներ հիմնականում առաջանում են 50 տարեկանից բարձր մարդկանց մոտ, իսկ յուրաքանչյուր երկրորդ օնկոլոգիական հիվանդությամբ տառապող 60 տարեկանից բարձր է։ Սակայն վերջին տարիներին քաղցկեղածին հիվանդություններ սկսել են հաճախ ախտորոշվել նաեւ երիտասարդների շրջանում։ Օնկոլոգիական հիվանդությունների պատճառով մահացությունն աշխարհում երրորդ տեղն է զբաղեցնում։ Ըստ մահացության ցուցանիշի՝ քաղցկեղը զիջում է միայն սիրտ-անոթային եւ շնչառական համակարգի հիվանդություններին։ Յորգ Հութերի խոսքով՝ եվրոպական երկրներում գրեթե յուրաքանչյուր երկրորդ մահ կապված է քաղցկեղի հետ։

2. Քաղցկեղը կարելի է կանխարգելել

Շատ գիտնականներ պնդում են, որ քաղցկեղը կարելի է կանխել առողջ կենսակերպ վարելու միջոցով։ Յորգ Հութերը նշեց, որ դրա համար անհրաժեշտ է իմանալ ռիսկի գործոնների մասին եւ անել ամեն ինչ՝ դրանք բացառելու համար։

Ռիսկի որոշ գործոնների վրա (օրինակ՝ ժառանգականության) մարդը չի կարող ազդել, սակայն մյուսները նրանից են կախված։ Օրինակ՝ ծխելը թոքերի քաղցկեղի, միզապարկի եւ քաղցկեղի այլ տեսակների զարգացման հիմնական գործոն է համարվում։ Ծխելուց հրաժարվելը պրոֆիլակտիկ առաջին միջոցն է։ 

3. Սքրինինգային հետազոտությունները կօգնեն ժամանակին հայտնաբերել քաղցկեղը

Որպես կանոն՝ քաղցկեղածին հիվանդությունների արդյունավետ բուժումը հաճախ կախված է ժամանակին ախտորոշումից։ Սակայն քաղցկեղի շատ տեսակներ վաղ փուլերում ախտանշաններ չունեն։ Դրանք ի հայտ են գալիս այն ժամանակ, երբ հիվանդությունը տարածված է լինում, իսկ բուժումը ցանկալի արդյունք չի տալիս։

Քաղցկեղը ժամանակին հայտնաբերելուն կօգնեն սքրինինգային հետազոտությունները։ Օրինակ՝ կոլոնոսկոպիան կարող է օգնել ախտորոշել աղեհամակարգի քաղցկեղը եւ նույնիսկ նախաքաղցկեղային վիճակը։ Եվրոպայում խորհուրդ են տալիս 50 տարեկանում կոլոնոսկոպիա անել, եթե նույնիսկ հիվանդության ախտանշաններ չկան։ Եթե պարզ լինի, որ աղեհամակարգն առողջ է, դա պետք է կրկնել 7 տարի անց։ Իսկ եթե հիվանդի մոտ գտնեն փոքր պոլիպներ, որոնք հետագայում կարող են քաղցկեղի վերածվել, հեշտությամբ կարելի է հեռացնել։

Պրոֆիլակտիկայի եւ քաղցկեղը վաղ փուլում հայտնաբերելու համար կանանց խորհուրդ է տրվում տարին մեկ անգամ մամոգրաֆիա անցնել, իսկ տղամարդկանց՝ PSA թեստ։

Իսկ 50 տարեկանից բարձր ծխողներին խորհուրդ է տրվում ժամանակ առ ժամանակ թոքերի ռենտգեն կամ համակարգչային տոմոգրաֆիա անցնել։

4. Քաղցկեղը մահվան դատավճիռ չէ 

Յորգ Հութերը նշեց, որ Հայաստանում շատերը դեռ կարծում են, որ եթե հիվանդ են քաղցկեղով, կմահանան, ուստի ավելի լավ է ինքնասպանություն գործել, քան մահանա; քաղցկեղի պատճառով։ Իրականում քաղցկեղն ամենեւին էլ մահվան դատավճիռ չէ, եւ եթե մարդու մոտ քաղցկեղ է հայտնաբերվել, չի նշանակում, որ նա անպայման պետք է մահանա։

Ժամանակակից ախտորոշման պարագայում քաղցկեղի շատ տեսակներ բուժելի են։ Մասնագետը նշեց նաեւ, որ քաղցկեղը քրոնիկական բնույթ կարող է ունենալ։ Մարդը կարող է տարիներ շարունակ ապրել այդ հիվանդությամբ եւ ժամանակ առ ժամանակ բուժում ստանալ։ Հնարավոր է՝ ամբողջությամբ բուժվել չհաջողվի, բայց հիվանդը կարող է բավական երկար կյանք ունենալ եւ կյանքի լավ որակ ապահովել։

5. Քաղցկեղի բուժումն ամենեւին էլ սարսափելի չէ 

Շատերը վախենում են քիմիաթերապիայից եւ բուժման այլ մեթոդներից՝ կարծելով, որ բուժման ընթացքում անպայման կկորցնեն մազերը, սրտխառնուք կունենան եւ իրենց շատ վատ կզգան։ Մասնագետը պնդում է, որ այդ ամենն առասպելներ են։ Բացի այդ՝ բժշկությունը տեղում չի դոփում։ Այսօր քաղցկեղի բուժման համար գործածվում է իմունաթերապիան, հակամարմինների օգտագործմամբ թերապիան, բուժման ժամանակակից շատ մեթոդներ, որոնք ավելի քիչ կողմնակի ազդեցություններ ունեն եւ բավական խոստումնալից են թվում։

Մասնագետը նշել է, որ հանրությունը պետք է իմանա, որ բուժման նման մեթոդներ գոյություն ունեն, իսկ կառավարությունն ու առողջապահական համակարգը այդ բոլոր մեթոդները երկրի քաղաքացիների համար հասանելի պետք է դարձնեն։

Առավել մանրամասն՝ Այստեղ

Կալորիականության սահմանափակումը դանդաղեցնում է ուղեղի բջիջների ծերացումը․ Aging CellԱՄՆ-ը խաղաղության համաձայնագրերի կնքումը համարում է համաշխարհային կայունության ամրապնդման գրավականՀայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆՊուտինը և Մոդին հայտարարություն են ընդունել, որում ուրվագծվում է երկրների համագործակցության առաջնահերթություններըՔաղաքացին ցանկացել է նետվել Երևանի Հաղթանակ կամրջից Մենք կարգավորել ենք 8 պատերազմ, կկարգավորենք նաև ռուս-ուկրաինականը. Թրամփ «Հրանտ Թոխատյանի կինը լինելը կրկնակի պատասխանատվություն է». Լուիզա Ներսիսյան ԱԺ-ն հաստատել է Հայաստանի 2026 թվականի պետական բյուջեն Մեսսին չի մասնակցի Ֆինալիսիմային․ արգենտինացին հանդես է եկել հայտարարությամբ Ալբանիայում ձերբակալվել է արհեստական բանականությամբ գեներացված նախարարը Կալլասը ցանկանում է հեռու մնալ ԵՄ կոռուպցիոն սկանդալից. Berliner Zeitung 75 տարեկանում կյանքից հեռացել է «Mօrtal Konbat» սերիալի դերասան Քարի-Հիրոյուկի ՏագավանԽաղացողները մեքենա չեն․ «Արսենալի» գլխավոր մարզիչը դժգոհ է խաղային խիտ գրաֆիկից Ադրբեջանական մշակութային ժառանգության վերականգնումն ու պաշտպանությունը Հայաստանում մեր ժողովրդի օրինական պահանջն է. Ալիև Ադրբեջանցիները վնասել են Արցախի Սուրբ Ամենափրկիչ Վանքը․ մանրամասներ Դիվանագիտական նորմերի խախտում. Ռուսաստանից արձագանքել են Փաշինյանին Արտակարգ դեպք, ՎարդաշենումՁյուն, ձնախառն անձրև, մառախուղ. եղանակն առաջիկայում Ադրբեջանը Եվրոպայում խաղաղասեր է ձևանում, բայց հակառակն է անում Կանխել են քաղաքացու ինքնաuպանության փորձը Հաղթանակ կամրջից․ ինչ է հայտնի Խոշոր վթար՝ ԵրևանումՈ՞վ է uպանության համար ձերբակալվածըԱրքեպիսկոպոս Արշակ Խաչատրյանին տեղափոխել են «Երևան-Կենտրոն» ՔԿՀ Արշակ սրբազանը կալանավորվեց 2 ամսով Փաշինյանական իշխանությունը նույնիսկ քրգործերն է փնթի կարում Ստեփանավանում 30-ամյա վարորդը «Ford»-ով վրաերթի է ենթարկել ամուսիններիԿորեայի ձորի ճանապարհը փակ է երթևեկության համարՄահվան ելքով վթար՝ Արմավիրի մարզումՎաշինգտոնյան հուշագրի իրական գինն ու Հայաստանի համար աճող վտանգները Փաշինյանի իշխանությունն ուժեղացնում է ճնշումը եկեղեցու վրա Գործի գնալուց սև ավտո է նստել ու կապը կորել է. մանրամասներ՝ 42-ամյա կնոջ սպանության դեպքից«Փաշինյանը կմնա Մայա Սանդուի սցենարի գործարկմամբ. Կալլասը խոստացել է, որ Հայաստանում ընտրությունները կանցկացվեն այնպես, ինչպես Մոլդովայում» «Հայաստան-ԵՄ. «Քաղաքական արդիականացում» հարաբերություններում» Բաքվում ցրել են Ղարաբաղի համար անցկացվող ցույցը. պատմության այս օրը (05 դեկտեմբեր)Անջատումներ՝ նշված հասցեներում Ռուբլին թանկացել էՓաշինյանը գնում է կաթողիկոսին ձերբակալելու ճանապարհով. սցենարի հետքերով. «Ժողովուրդ» Նիկոլ Փաշինյանն ԱԱԾ-ն վերածել է քաղաքական գործիքի․ «Հրապարակ» Ինչ են քննարկել Արցախի նախագահի հետ Քննչական կոմիտեում. «Ժողովուրդ» Դիլիջանի անտառները նորից կարող են բռնկվել․ «Հրապարակ» Սուրճի կանոնավոր օգտագործումը կարող է նվազեցնել լյարդի ցիռոզի առաջացման ռիսկը․ F&FՀնդկաստանը համաձայնել Է Ռուսաստանից 2 մլրդ դոլարով ատոմային սուզանավ վարձել Արտաքին քամիներ միշտ եղել են ու կան, բայց մենք կայուն 7 տոկոսանոց աճը ապահովել ենք. ՓաշինյանԲրյուսովի անվան համալսարանում միմյանց հարվածած 5 ուսանողուհիներից 2-ը հարազատ քույրեր են63 տարեկանը փոքր բիզնես սկսելու լավագույն տարիքն է, դա մարդու համար շատ ծաղկուն տարիք է. Նիկոլ ՓաշինյանՄոգերինին փոքրիկ մժեղ է մեծ նավերի համեմատ. Զախարովան՝ Եվրոպայի կոռուպցիոն uկանդալի մասինՀայտնաբերվել է նոր եկեղեցի Կեչառիսի վանական համալիրի տարածքումՌուսաստանն, այս կամ այն կերպ, կազատագրի Դոնբասը և Նովոռոսիան. Պուտին 10 կգ թմրամիջոցը մաքսանենգությամբ ՀՀ տեղափոխելու դեպքի առթիվ նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունն ավարտվել էԱվստրալիան և Նոր Զելանդիան միացել են Ուկրաինայի համար զենքի մատակարարման ծրագրին. Ռյուտե
Ամենադիտված