Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ահա 21-րդ դարի իրականությունը. երեխան ծեծում է սեփական մորը՝ համակարգիչն անջատելու պատճառով. Աղմկահարույց պատմություն. (տեսանյութ)

ՎԻԴԵՈ

Ինչպես դաստիարակել ինքնուրույն երեխա

Շարունակությունը՝ Այստեղ

Դաստիարակության գլխավոր նպատակներից մեկը, եթե ոչ ամենագլխավորը, երեխաներին ինքնուրույնություն սովորեցնելն է: Այս գործընթացը սկսվում է ծննդյան առաջին օրվանից, երբ թողնում ենք, որպեսզի նորածինը իր փոքրիկ դնչիկով մոտենա եւ ինքնուրույն գտնի մոր կուրծքը: Շատ հաճախ մենք մտածում ենք, որ երբ երեխան մեծանա, ամեն ինչ ինքնստինքյան ձեռք կբերի, սակայն շատ կարեւոր է, որ մենք հենց ծնված օրվանից հետեւողականորեն աշխատենք, որպեսզի մեր երեխաներին սովորեցնենք ինքնուրույն լինել: Ելնելով երեխայի տարիքից եւ անհատական առանձնահատկություններից` մենք մշտապես պետք է նրանց համար մտածենք փոքրիկ խնդիրներ, որոնց լուծումները կլինեն առաջին քայլերը դեպի երեխայի ինքնահաստատումն ու զարգացումը: Եթե մենք թողնում ենք երեխաներին պատասխանատվություն սովորեցնելը ավելի մեծ տարիքի՝ երբ նրանք գնան դպրոց, կամ երբ ավարտեն դպրոցը, կամ երբ ավարտեն համալսարանը, երբեմն նույնիսկ (ավելի ծանր դեպքերում) երբ ամուսնանան, այդ դեպքում շատ-շատ ուշ է լինում եւ շատ ավելի դժվար: 

Մեկ անգամ եւս ուզում եմ շեշտել, որ պետք է սկսել շատ փոքր հասակից, եւ ստորեւ ներկայացնում ենք մի քանի սկզբունքներ, որոնց հետեւելով կարող եք նպաստել երեխաների մոտ ինքնուրույնության ձեւավորմանը:

Թողեք երեխան ինքնուրույն ուտի

Նորածին երեխաներին, երբ նրանք արդեն սովորում են ձեռքով բռնել, տվեք ուտելիքի փոքր կտորներ (կտրտած միրգ, բանջարեղեն եւ այլն) եւ թողեք, որպեսզի երեխան ինքը վերցնի եւ ուտի: Եթե ուտելիքի կտորn ընկնում է, թողեք որպեսզի նա ինքնուրույն այն նորից վերցնի: Հետագայում, երբ երեխան սովորում է ուտել գդալով կամ պատառաքաղով, թողեք, որ սկզբում ինքը փորձի, եթե նույնիսկ իր մոտ այնքան էլ լավ չի ստացվում: 

Թողեք երեխան ինքնուրյուն վերցնի իր խաղալիքը

Շատ հաճախ, երբ երեխան ինչ-որ բան է գցում գետնին, մենք անմիջապես նետվում ենք օգնության: Այնինչ դրա կարիքը չկա, եւ այսպիսի վարքը նույնիսկ վնասակար է: Անկախ երեխայի տարիքից (խոսքը արդեն քայլել, ինքնուրույն կռանալ կարողացող երեխաների մասին է) թողեք, որպեսզի նա ինքը վերցնի հատակից: Կարելի է խոսքով ուղղորդել (օրինակ ասել՝ «Խաղալիքդ ընկավ գետնին, կարող ես կռանալ եւ վերցնել»), բայց երեխայի տեղը չի կարելի անել:

Երբ երեխան ընկնում է, թողեք ինքնուրույն վեր կենա

Ցանկացած երեխա քայլել սովորելիս ընկնում է: Նույնիսկ եթե նա վաղուց վարժ քայլում է, միեւնույն է, երեխաները հաճախ են ընկնում: Մի պահ մտաբերեք, թե դուք ինչ եք անում նման պարագայում: Համոզված եմ, որ բոլորս էլ կհիշեք նման մի դեպք: Եթե դուրս գաք զբոսնելու եւ դիտեք պատահական որեւէ մեկին, որը զբոսնում է երեխայի հետ, կտեսնեք, որ երբ երեխան ընկնում է, մեծահասակն անմիջապես վազում է երեխային օգնության: Հաճախ դա ուղեկցվում է ձայնային բացականչություններով, որոնք երեխային ազդարարում են տագնապի մասին: Նման վարքը երեխայի մոտ ձեւավորում է բացասական մոտեցում եւ սխալ պատկերացնումներ իր հնարավորությունների եւ իրենից սպասելիքների վերաբերյալ: Անհրաժեշտ է արագ գնահատել իրավիճակը, եւ մոտենալ միայն այն դեպքում, երբ երեխան իրոք ծանր է վնասվել: Հակառակ դեպքում, թողեք, որ երեխան ինքը բարձրանա, սովորեցրեք, որ թափ տա իր շորերը եւ շարունակի իր խաղը: Սա շատ կարեւոր հիմք է, հետագայում, արդեն հասուն տարիքում, կյանքի անհաջողություններին (իսկ դրանք բոլորիս կյանքում էլ անխուսափելի են) առողջ վերաբերվելու համար:

Տվեք երեխային տնային պարտականություններ

Փոքրուց երեխաներին, անկախ նրանց սեռից, ներգրավեք տնային գործերի մեջ: Երեխաներին կարելի է տալ թեթեւ հանձնարարություններ՝ օրինակ շորերը դնել լվացքի մեքենայի մեջ կամ դատարկել դրա պարունակությունը թասի մեջ: Երեխայի հետ կարող եք լվացք փռել: Երեխան կարող է փոշիները սրբել եւ ավլել: Եթե նույնիսկ դա նրա մոտ լավ չի ստացվում, հոգ չէ: Անպայման քաջարելեք նրան եւ նշեք, թե որքան եք գնահատում, երբ նա օգնում է ձեզ: Թույլատրեք երեխային մասնակցել սեղան դնելուն: Խանութից գնումներ անելուց հետո երեխայի համար առանձնացրեք մի փոքրիկ իր եւ դրեք փոքր տոպրակի մեջ, որպեսզի երեխան էլ բռնելու եւ տուն բերելու բան ունենա: 

Թողեք երեխան ինքը կատարի տնային աշխատանքները    

Առանձին թեմայով կանդրադառնանք հայ մայրիկների ամենացավոտ թեմաներից մեկին՝ տնային աշխատանքներին: Այժմ միայն նշենք, որ շատ կարեւոր է հենց առաջին դասարանից երեխայի մոտ դաստիարակել սովորություն, որպեսզի նա ինքնուրույն նստի եւ կատարի տնային աշխատանքները: Հավատացեք, սա հետագայում ձեզ կազատի շատ ու շատ գլխացավանքներից:  Միջին դպրոց հաճախող երեխաների բավական հասուն են եւ այդ տարիքից սկսած անհրաժեշտ է նրանց սովորեցնել ինքուրույն միացնել զարթուցիչը եւ առավոտյան ինքնուրույն արթնանալ: Նրանց կարելի է նաեւ սովորեցնել ինքնուրույն նախաճաշ պատրաստել (անկախ սեռից):

Տվեք երեխային ընտրություն

Փոքրուց սովորություն դարձրեք հարցնել երեխայի կարծիքը տարբեր բաների մասին, վերաբերվի դա իրեն, ձեզ, ձեր ընտանիքին, թե անծանոթներին: Հարցրեք՝ այսօր ո՞ր զգեստը կամ շալվարը պետք է հագնի, ի՞նչ պատրաստել ուտելու, ի՞նչ գնել շուկայից, ի՞նչ խաղ խաղալ ընտանիքով, արդյոք նրան դո՞ւր են գալիս ձեր պատրաստած կերակուրները, ի՞նչ նվիրել հայրիկին ծննդյան օրվա առթիվ եւ այլն: Պարտադիր չէ, որպեսզի նրա բոլոր ընտրությունները իրականություն դառնան, բայց պարտադիր է, որպեսզի երեխային ցույց տաք, որ նրա բոլոր կարծիքները լսված են, եւ որ դուք հարգում եք նրա ընտրությունը: Երեխայի ուշադրությունը հրավիրեք, որ դուք էլ եք ունենում ցանկություններ, որոնք ոչ բոլորն է հնարավոր իրականացնել: 

Ամենակարեւորի մասին՝ թողեք երեխան ինքնուրույն իրեն զբաղմունք գտնի

Մենք շատ ենք սիրում խառնվել երեխաների խաղերին եւ առաջարկներ անել՝ «Այս խաղալիքով խաղա», «Այսպես մի խաղա, այսպես խաղա», սակայն ավելի նպատակահարմար է նրանց հանգիստ թողնել, որպեսզի ինքնուրույն զբաղմունք գտնեն: Երեխաները իրենց բնույթով ստեղծարար են, հարուստ երեւակայություն ունեն  եւ ճիշտ դաստիարակության դեպքում, նրանց մոտ շատ հազվադեպ է առաջանում հարց, թե ինչով զբաղվել: Եթե նկատել եք, որ ձեր երեխան հաճախ է ձանձրանում (թե տանը, թե անծանոթ միջավայրում) կամ անընդհատ մոտենում է ծնողներին եւ հարցնում, թե ինչով զբաղվի, ապա պետք է լրջորեն մտածել դաստիարակության ոճը փոխելու մասին: Սա նախադրյալ է, որը հետագայում կարող է հանգեցնել տարաբնույթ հոգեբանական խնդիրների: Իսկ թե ինչպես «վերադաստիարակել» ձանձրացող երեխաներին, կխոսենք մեկ ուրիշ անգամ: 

 

Reuters. Էրդողանը ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հետ կքննարկի Ուկրաինայի շուրջ վերջին իրադարձությունները Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում Լրատվամիջոցներում շարունակում են զետեղվել սպառազինության ձեռքբերման՝ իրականությանը չհամապատասխանող տեղեկություններ. ՊՆ Պեսկով. ԱՄՆ-ի հեռացող վարչակազմը գնալով ավելի անխոհեմ քայլեր է անում Ուկրաինայի շուրջ ՌԴ ՊՆ-ն «Իսկանդեր»-ով հարվածել է Դնեպրի օդանավակայանին COP29-ում պայմավորվածություն է ձեռք բերվել տարեկան 300 մլրդ դոլար հատկացնել գլոբալ տաքացման դեմ պայքարի համար Շերը բացահայտել է այն միակ հայտնի մարդուն, ով հեռացել է իրենից՝ նշելով, որ ինքը «խենթի պես սիրահարված էր» նրան ՌԴ-Իրան համապարփակ գործընկերության համաձայնագիրը կներառի պաշտպանության ոլորտը. ՌԴ ԱԳՆ «Ինտեր»-ը 60 տարվա վաղեմության ռեկորդ է կրկնել Մասկը գերազանցել է սեփական ռեկորդը. նրա կարողությունը հասել է 347,8 մլրդ դոլարի Զելենսկու խորհրդականն ասել է, որ Պուտինի ներկայացրած «Օրեշնիկ» հրթիռը գոյություն չունի «Օրեշնիկ» հրթիռի արձակումը ժամանակին և արդյունավետ պատասխան էր. Պեսկով Վրաստանի խորհրդարանում նոյեմբերի 25-ին անվտանգության դեղին մակարդակ է գործելուԵրևան-Մոսկվա տոմսերի գները կտրուկ նվազել են. ի՞նչ արժե այս պահին Արմավիրի մարզի Ջրարբի գյուղում այրվել է վագոն-տնակ ՌԴ-ն իրեն իրավունք է վերապահում կիրառել միջուկային զենք՝ ի պատասխան իր և իր դաշնակիցների դեմ միջուկային զենքի կիրառման Ողբերգական դեպք՝ Երևանում հայտնի գազալցակայաններից մեկում. 33-ամյա տղամարդը հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել է3,7 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել ՌԴ-ում Կանադայում արձանագրվել է կապիկի ծաղիկով վարակման առաջին դեպքը Սյունիքի մարզի պատվիրակությունն աշխատանքային այցն ավարտեց Բրոն քաղաքումՄահաբեր հրաձգություն Կիևի հյուրանոցներից մեկում. մեկ մարդ զոհվել է, երկուսը՝ վիրավորվել. կրակողը ձերբակալվել էԴավիթ Խուդաթյանը ընտրվել է ՔՊ Արմավիրի տարածքային կազմակերպության խորհրդի նախագահՍպասվում են տեղումներ, լեռնային շրջաններում` ձյան տեսքով. եղանակը կցրտի Ո՞ր օրերն են դեկտեմբերին համարվելու ոչ աշխատանքային Վթարային ջրանջատում Երևանում և Կոտայքի մարզում նոյեմբերի 25/26-ին 18+ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ․ Ծեծկռտուք, կրակոցներ՝ Երևանում․ ծայրահեղ ծանր վիճակում քաղաքացի կա Լվովյան փողոցում BMW-ի դուռը փակվել է, մեկ տարեկան երեխան մնացել է ներսում Խոշոր ավտովթար՝ Արագածոտնի մարզում. կա վիրավոր Փաշինյանին հաջողվել է զանգել Թարմփին և շնորհարվորել հաղթանակի կապակցությամբ. ինչի՞ մասին է խոսքըՈստիկանության պաշտոնյայի մահվան նախնական վարկածը հանկարծամահությունն է. մանրամասներ ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածելՀրաժարականները Հայաստանում. Վեց պաշտոնյաների հրաժարականի պատճառների մեկնաբանություն Երկու տարեկան աղջիկը լուրջ այրվածքներ է ստացել ինքնաթորիչին դիպչելու հետևանքով, ապա հոսպիտալացվել ծանր վիճակում. ՌԴ Երևանում բախվել են թիվ 36 երթուղու ավտոբուսն ու բեռնատարըԵրևանում բախվել են թիվ 36 երթուղու ավտոբուսն ու բեռնատարըՇատ բան ունեմ պատմելու. Հենրիխ Մխիթարյանը գիրք է գրումԱշխատասենյակում հայտնաբերվել է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության ՊՊԳՎ Նոր Նորքի պահպանության բաժնի ռազմականացված ջոկատի պետի մարմինը Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա Ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը ցրեց Հայաստանի ուժային բլոկի ամբողջ վերնախավը Ռուսների ծանր գիշերը. Ուկրաինան ինտենսիվ գրոհել էՌումինիայում մեկնարկել են նախագահական ընտրություններըԱնգամ նախնիների հիշատակն է դավաճանվել. Փաշինյանի թիմը Հայաստանը տանում է դեպի աղետՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրԱդրբեջանական Զակատալի և Շեքի քաղաքներում տեղի են ունեցել հայկական ջարդեր. պատմության այս օրը ( 24 նոյեմբեր) Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներինԱրտակարգ իրավիճակ Բյուրեղավան քաղաքում. կեղտաջրերը ողողել են մի ամբողջ թաղամաս Սպասվում են տեղումներ, ջերմաստիճանը կնվազի Շահագործման է հանձնվել հերթական զինվորական ճաշարանը. ՊՆ Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով
Ամենադիտված