Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Հայաստանը շարժվում է դեպի Եվրոպա առանց «միասնական կամքի»»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Հայաստանի խորհրդարանը վերջերս ընդունել է օրինագիծ Եվրամիությանն ինտեգրման գործընթաց սկսելու վերաբերյալ։ Նախագծում ուշագրավն այն է, որ տեքստից հանվել է «ժողովրդի միասնական կամք» արտահայտությունը, «կողմ» քվեարկել է 64 պատգամավոր, «դեմ» 7–ը, ձեռնպահ չի եղել: Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցությունը չի մասնակցել քվեարկությանը, «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը «դեմ» է արտահայտվել, գրում է ng.ru–ն։ Հայտնի է դարձել նաև, որ երկիրը հրաժարվել է ստորագրել ՀԱՊԿ-ի ֆինանսավորումը նախատեսող փաստաթուղթ դրանով իսկ շարունակելով սառը պատերազմը նախկին դաշնակիցների, հատկապես Մոսկվայի դեմ՝ հրաժարվելով կատարել կազմակերպությունից դուրս գալու ավելի ռիսկային քայլը։ 

Սակայն, ինչպես նախկինում, հիմա էլ այս բոլոր քայլերը, ամենայն հավանականությամբ, քաղաքական ժեստեր են, ազդանշաններ աշխարհաքաղաքական հիմնական խաղացողներին, որ Երևանը պատրաստ է սակարկել և չի պատրաստվում վերադառնալ Ռուսաստանից լիակատար կախվածության քաղաքականությանը։

Ըստ երևույթին կառավարությունը հստակ գիտակցում է, որ ստեղծված իրավիճակը չի նպաստում այնպիսի աշխարհաքաղաքական «խաբեություններին», ինչպիսիք են Վարդերի հեղափոխությունը Վրաստանում և Եվրամայդանն Ուկրաինայում, երբ քաղաքական վերնախավերը տեղում որոշեցին «ջարդել» հին համակարգը և խաղալ «պան կամ անհետացում» համակարգը։ Ներկայումս պարադոքսալ կերպով, Կիևը գործնականում անհետացել է, իսկ Թբիլիսին շարունակական սառը պատերազմի մեջ է Բրյուսելի դեմ: Հետևաբար, նաև Կրեմլից զգալի կախվածության սեփական փորձից ելնելով, Երևանի համար միամտություն կլիներ խաղալ այդ արդեն հնացած խաղաքարտը և ապավինել ՆԱՏՕ-ին, ԵՄ-ին, ԱՄՆ-ին, որոնք իրական իշխանություն չունեն Հարավային Կովկասում։ Հույսերը, որ Ֆրանսիան կամ Հայաստանի այլ «բարեկամները» կփոխարինեն Ռուսաստանին, ինչպես և սպասվում էր, պատրանքային ստացվեցին։ Ուստի այդ օրինագծի ընդունումը քաղաքական ազդակ է առաջին հերթին Մոսկվային, այն է «մենք գնալու տեղ ունենք», բայց նաև Բրյուսելին, այն է «մենք դեռ այստեղ ենք և սպասում ենք ձեր առաջարկին»: Բայց դա միայն ազդանշան է, քանի որ առանց «ժողովրդի միասնական կամքի», այդ «կամքը» մղելու Արևմուտքի կարողության Հայաստանի մոտ քիչ բան կարող է ստացվել։

Աշխարհաքաղաքականությունը, ինչ էլ անես, ոչ մի տեղ չի անհետանա և միշտ կխաթարի հայաստանյան արևմտամետ և հակառուսական գործիչների ծրագրերը։ Երևանը չի կարող փախչել աշխարհագրական շրջափակումից, որտեղ մի կողմից ագրեսիվ Բաքուն ու Անկարան են, մյուս կողմից Արևմուտքի դեմ կռվող Ռուսաստանը և նրա արևմտյան գործընկերների սիրելին Վրաստանը, որը ներկայումս փորձում է պահպանել իր ինքնիշխանությունը։ Պարզ ասած դեպի Արևմուտք տանող բոլոր ճանապարհները կա՛մ փակված, կա՛մ անմխիթար վիճակում են, ուստի անհասկանալի է, թե ինչպե՞ս է երկիրը գնալու այնտեղ։ Ելնելով դրանից հարևանների, հատկապես Ռուսաստանի հետ լարված հարաբերությունների մեջ լինելն ուղիղ ճանապարհ է առճակատման Վրաստանի և Ուկրաինայի սցենարով, որոնք, չնայած արևմտյան հավաստիացումներին, դարձան հանուն արևմտյան զարգացման զոհաբերության անհրաժեշտության մասին գաղափարական հեքիաթների զոհ։ Չեղավ ո՛չ Արևմուտք, ո՛չ զարգացում, որի մասին շատ էր խոսվում, պատերազմներ եղան և այդ երկու պետություններն էլ երկար տարիներ կտուժեն դրա հետևանքներից: Ինչ էլ որ ասվի, բայց Հայաստանի քաղաքական գործընթացներին տիրապետող վերլուծաբանների մեծ մասը համաձայն է, որ Հայաստանի այս «շրջադարձը» ընդամենը փորձ է դիվերսիֆիկացնելու Երևանի արտաքին քաղաքական տարածքը, որը երկար ժամանակ, ինչպես Թբիլիսին իր ժամանակներում, միաստված հավատով էր, որ Ռուսաստանը/Արևմուտքը կօգնի։

Եթե դիտարկենք այն գործնական քայլերը, որոնք Հայաստանը կարող է ձեռնարկել Եվրամիությանն ինտեգրվելու համար, ապա, իհարկե, պետք է հաշվի առնել երկու գործոն՝ ժողովրդի կամքը և աշխարհագրական պատուհանը դեպի Եվրոպա։ 

Եվրոինտեգրման օրինագծի շնորհիվ պարզ դարձավ, որ չկա ժողովրդի միասնական կամք, և դա կարևոր է, քանի որ ինտեգրումը ենթադրում է ոչ միայն արտաքին, այլ նաև ներքին քաղաքականության հիմնարար վերաֆորմատավորում։ Առանց մեծամասնության աջակցության, այն կձախողվի և կանգ կառնի, ինչպես դա տեղի է ունենում Մոլդովայում և եղավ Ուկրաինայում, որտեղ էլ ստիպված հարցը լուծվեց բռնությամբ և հեղափոխությամբ՝ Եվրամայդանով։

Երկրորդ հերթին Եվրոպա մտնելու համար անհրաժեշտ է «պատուհան», և կա երկու տարբերակ՝ Անկարան և/կամ Թբիլիսին։ Բայց Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հնարավոր ջերմացման մասին բոլոր խոսակցությունները մինչ այժմ մնում են տեսական մակարդակում առանց գործնական կիրառման։ Հետևաբար, Երևանի արևմտամետ էլիտայի համար լուծումն արևմտամետ Թբիլիսին է։ Սակայն այնտեղ 2024 թվականի հոկտեմբերի խորհրդարանական ընտրությունները կոտրեցին Արևմուտքի միաստվածական հավատը։ Հակարևմտյան տրամադրություններն աճեցին Բրյուսելի քաղաքական համակարգը հնազանդեցնելու և, փաստորեն, երկիրը կառավարելու ցանկության դեմ հակազդեցության պատճառով: Թբիլիսիի և Բրյուսելի այդ դիմակայությունն արտացոլվեց նաև հասարակության մեջ, որը բաժանված է համեմատաբար «ինքնիշխան» մեծամասնության և ագրեսիվ, ակտիվ, արմատական արևմտամետ փոքրամասնության։ Ուստի Թբիլիսին այժմ ի վիճակի չէ որևէ մեկին օգնել Եվրոպայի հետ կամուրջներ կառուցելու հարցում: Թբիլիսիի և Բրյուսելի միջև սառը պատերազմը եռում է, և եվրոպական նոմենկլատուրայի հայտարարություններից կարելի է ենթադրել, որ պայքարը կշարունակվի և նույնիսկ կարող է թեժանալ։

Եթե ամփոփենք, ապա Հայաստանն ակտիվորեն փորձում է դիվերսիֆիկացնել իր արտաքին քաղաքականությունը ազդանշաններ ուղարկելով և՛ Արևմուտքին, և՛ Ռուսաստանին, սակայն փաստացի աշխարհաքաղաքական իրավիճակը աշխարհում և տարածաշրջանում բարենպաստ պայմաններ չեն ստեղծում երկրի իրական «շրջադարձի» համար: Ուստի երկրի արևմտամետ քաղաքական էլիտաներն առայժմ կարող են միայն ազդանշաններ ուղարկել և հուսալ, որ ապագայում իրավիճակը կփոխվի հօգուտ իրենց։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Նոր օրինագիծ Ուկրաինայում․ 60 տարեկանից բարձր քաղաքացիները կրկին կծառայեն ArCa համակարգի աշխատանքը կրկին խաթարվել էԽոշոր վթար․ ամրագոտու շնորհիվ վարորդն ու վիրավորը փրկվել են Դեպքի վայր է մեկնել հրշեջ-փրկարարական ջոկատներից չորս մարտական հաշվարկ․ ինչ է կատարվում Սարի թաղում Մոսկվա-Երևան և Երևան-Մոսկվա թռիչքներ են չեղարկվել Վերջին պարը․ ովքեր կհեռանան Ինտերից ու ինչ հեղափոխություն է սպասվում Մեացայում Կարևոր՝ դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցում ստացողների համարՀայտնի է 2025-ի ՖԻԴԵ-ի կանանց աշխարհի գավաթի հաղթողը Հայրենիքի վաճառքն ամենասարսափելի հանցագործություններից է․ Զախարովան՝ Ամերիկայի մասին Մեծ պայաքար Հայաստանի, Վրաստանի և Ադրբեջանի համար. պարզապես սկզբից պետք է հաղթել Ուկրաինայում. «Փաստ»Շատ վատ վիճակ է. ինչպես փոխել իշխանությունը. «Փաստ»Անի Սամսոնյան․ «Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը մաքուր քաղաքական բնույթ է կրում, Կարապետյանը քաղբանտարկյալ է»Նշված հասցեների գազամատակարարումը կդադարեցվիԱզգային ճգնաժամ և հոգևոր մոռացում. «Փաստ»Առաջիկայում ավելի ծանր իրադարձություններ են սպասվում․ Տիգրան Աբրահամյան Օտարերկրացիներին այժմ թույլատրվում է մուտք գործել ՂարաբաղԱՄՆ-ը Հայաստանում. արդյո՞ք Փաշինյանը տարածքի մի մասը կհանձնի ԱմերիկայինՀայաստանը եկեղեցու դեմ պայքարում գնում է Ուկրաինայի ճանապարհով«Զանգեզուրի միջանցքը» որպես «քարտեզ» Անդրկովկասի աշխարհաքաղաքականության մեջ«Պապա՛, կյանքս հիսուն-հիսուն է, խնդրում եմ՝ փորձեք առանց ինձ ապրել». Բենիկ Քոչարյանն անմահացել է հոկտեմբերի 23-ին Հադրութում. «Փաստ»Լույս չի լինի Երևանի և մարզերի մի շարք հասցեներումՀակարիի անցակետից ադրբեջանցիները առևանգել են 68-ամյա Վագիֆ Խաչատրյանին. պատմության այս օրը (29 հուլիս)Բոլորն առաջնահերթ իրենց շահերով են առաջնորդվում. ինչո՞ւ դասեր չենք քաղում մեր իսկ պատմությունից. «Փաստ»Ռուբլին և դոլարն էժանացել են. փոխարժեքն այսօր Ծանր վիճակ. Հայաստանի տնտեսական ակտիվության արգելակները. «Փաստ»Հայտնի է 2025-2026 ուս․ տարվա դասերի և արձակուրդների ժամկետներըՀարյուրավոր հասցեներում 24 ժամ ջուր չի լինի«Նոր քաղաքական ուժը մահացու վտանգ է Նիկոլի իշխանության համար. իշխանությունը պահելը նրա համար կյանքի ու մահվան խնդիր է». «Փաստ»Քաղբանտարկյալների երկիր «ժողբաստիոնը». «Փաստ»Իրանի մեսիջը Փաշինյանին և թուրքադրբեջանական տանդեմին. միջանցք չի լինելու. «Փաստ»Իշխանությունը քաղաքացիական պատերազմ է հրահրո՞ւմ. «Փաստ»Հովիկ Աղազարյանի կաշառքի գործը կուղարկվի դատարան. «Ժողովուրդ» Ի՞նչ այլընտրանքային ճանապարհային քարտեզ են պատրաստում. «Փաստ»Փաշինյանը չի հրաժարվել Վեհարան մտնելու իր ծրագրից․ «Ժողովուրդ» Քաղաքական աստառով գործողություններ, որոնք բացասաբար են ազդելու Հայաստանի վրա. «Փաստ»28-ամյա Հակոբ Մ.-ն հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել էՔաղաքացին արգելափակվել է վերելակի խցիկի տակ Սամվել Կարապետյանի դեմ կատարվողը դասական քաղաքական հետապնդում էՅանա Եգորյանը դարձել է սուսերամարտի աշխարհի եռակի չեմպիոն Սլովակիայում ինքնաթիռ է կործանվել Հաքերային հարձակումից հետո «Աէրոֆլոտի» համակարգերի վերականգնումը կարող է տևել մինչև վեց ամիս ՆԳՆ-ն զգուշացնում էԱռվակը շատ բարակ է, խեղդվել հնարավոր չէր․ նոր մանրամասներ՝ 22-ամյա երիտասարդի մահվան դեպքից Զելենսկուն հայտնել են՝ կարող է շուտով կորցնել իշխանությունը․ BloombergՄահացել է Էվելինա ՂանթարչյանըՆԳՆ-ն նոր թվեր է ներկայացրելԹաիլանդը և Կամբոջան համաձայնել են հրադադար կնքել Խոշոր վթար՝ Արարատում․ վիրավnրներ կանԳազալցակայաններում սրընթաց աճում է հեղուկ գազի արժեքը՝ հասնելով 180-200 դրամի. ԴանիելյանОկուպացված Արցախում հրդեհների տարածման գոտում են Տիգրանակերտի արգելոցը, Ամարասի վանական համալիրը
Ամենադիտված
Կո՞ղմ եք Սահմանադրության փոփոխությանը