Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Մենք այդքան բան արեցինք, որ այդ հողը տա՞ն». Ռադիկ Թաթոսյանն անցել է 44-օրյա պատերազմով և անմահացել ծառայությունը շարունակելիս. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Ռադիկը փոքր տարիքում աշխույժ երեխա էր, հետաքրքիր բնավորություն ուներ, կարծես «խոսքը գրպանում դրված» լիներ: Անկեղծ էր, մաքուր»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Կարինեն՝ Ռադիկի մայրիկը: Նշում է՝ տարիքի հետ որդու բնավորությունն էլ փոխվեց, դարձավ ավելի հանգիստ և լուրջ: «Շատ լավ էր սովորում: Կենսաբանությունն ու քիմիան իր սիրելի առարկաներն էին: Բժիշկ էր ուզում դառնալ: Դպրոցից հետո ընդունվեց Մարտունու բժշկական քոլեջի «Ատամնատեխնիկական գործ» բաժին: Ուզում էր ատամնաբույժ դառնալ: Բայց այդքանով կանգ չէր առնելու: Իր մեծագույն երազանքներից մեկը դիմածնոտային վիրաբույժ դառնալն էր»:

Ռադիկը քոլեջն ավարտել է, երազանքների իրականացումը հետաձգել երկու տարով: Պետք է ծառայեր հայկական բանակում: Մայրիկն ասում է՝ որդին միշտ ցանկացել է Արցախում ծառայել: «Երբ իրեն հարցնում էի՝ ինչու հենց այնտեղ, ասում էր՝ տղեն պետք է Ղարաբաղում ծառայի: Եվ ուզում էր բանակում ֆելդշեր լինել: Ծառայության ընթացքում իրեն առաջարկել էին լինել հրամանատարի օգնական, բայց նա չէր ցանկացել, սերժանտական կուրսերի էին ցանկացել ուղարկել, բայց կրկին մերժել էր, իր միակ նպատակը ֆելդշեր լինելն էր: Պատերազմից հետո քննություն էր հանձնել, պետք է գար Հայաստան դասընթացների, որոնք ավարտելուց և իր ծառայության վայր վերադառնալուց հետո լինելու էր դիրքի ֆելդշերը»: Տիկին Կարինեն նշում է՝ որդին շատ էր սիրում կարդալ, երաժշտություն լսել, եղբորն էլ մշտապես ուղղորդում էր, որ շատ կարդա և նաև սպորտով զբաղվի:

2020 թ.-ի հուլիսի 1-ին Ռադիկը զորակոչվել է պարտադիր զինվորական ծառայության Արցախի Հանրապետություն՝ Ասկերան: Որոշ ժամանակ անց տեղափոխվել է «Մարտունի 3»: «Սիրով է մեկնել ծառայության, ոգևորված էր: Երբեք չի տրտնջացել որևէ բանից: Վեճերի ժամանակ եղել է բոլորին հաշտեցնողը»: Սեպտեմբերի 27-ին սկսվում է պատերազմը: Ռադիկի հետ ընտանիքն ամենօրյա կապ է ունեցել, մայրիկն ասում է՝ միայն երեք օր որդին չի զանգել, հետո պարզվել է, որ այդ ժամանակ պատսպարվել է գետնի տակ գտնվող ինչ-որ խողովակի մեջ, մինչև զորքը հասել է իրեն, դուրս է եկել: «Պատերազմն սկսվելու օրը չզանգեց: Իր հետ խոսել ենք սեպտեմբերի 28-ի երեկոյան, ասաց՝ մեզ մոտ հանգիստ է, ամեն ինչ լավ է: Ու ոչ մի օր չտրտնջաց, ցույց չտվեց, որ վատ վիճակում է»: Ասկերան, Կարմիր շուկա, «Մարտունի 3», Հադրութ: Պատերազմի օրերին Ռադիկը թեժ կետերում է եղել: «Ընկերն է պատմել, որ երբ պատերազմի սկսվելու օրը առավոտյան պետք է գնային լվացվելու, իսկ հետո՝ ճաշելու, թշնամու առաջին արկն ընկել է իրենց զորամասի տարածքում: Թաքստոցում սպասել են մինչև իրավիճակը հանդարտվի, դուրս են եկել, զենքերը ստացել ու մեքենաներով բարձրացել դիրքեր: Միսակը՝ Ռադիկիս ընկերն է պատմում՝ խոսել են այն մասին, որ պատերազմ էլ տեսան: Ռադիկս էլ արձագանքել է՝ իրար հետ դեռ համալսարան էլ կընդունվենք, տուն կկառուցենք, կաշխատենք:

Հասել են սահման, տարբեր ուղղություններով պետք է գնային, այդ ժամանակ ընկերը հանում է կոտրված ժամացույցն ու տալիս Ռադիկին, որ եթե հանկարծ իր հետ բան պատահի, նա այն փոխանցի իր ծնողներին: Ռադիկը չի վերցնում ժամացույցը և ասում է՝ մեզ հետ ոչինչ էլ չի պատահի, ներքևում՝ վաշտում կհանդիպենք, ողջ ու առողջ»: Տիկին Կարինեն նշում է՝ 44-օրյա պատերազմում իր որդին հաղթել է թշնամուն: «Տարբեր թեժ կետերում եղավ, իր զինակից ընկերների կյանքերը փրկեց: Միակը բանը, ինչով հպարտանում էր, այն էր, որ կարողանում էր կյանքեր փրկել: Վիրակապել է վիրավորներին, առաջին օգնություն ցույց տվել: Մի օր էլ գիշերով չորս ընկերով մի քանի կիլոմետր քայլելով ու վազելով պատսպարվում են անտառի մեջ: Որոշում են թաքստոց փորել, մինչև զորքը գա ու հասնի իրենց: Ընկերն է պատմում՝ երեքս փորեցինք մեր տեղը, չորրորդը՝ ոչ: Ռադիկն ասաց՝ իր տեղն էլ պիտի փորենք, մենք էլ երկուսով բարկացանք, թե ինչու: Ռադիկն արձագանքել է՝ եթե ինքը չի ուզում փորել ու փրկել իր կյանքը, ուրեմն մենք կփորենք: Բահը վերցնում է ու սկսում փորել:

Տղաներն էլ միանում են նրան: Իսկ երբ գիշերն անձրև է գալիս, ու այդ տղայի թաքստոցը փլվում է, Ռադիկը նրան իր մոտ է տեղավորում: Պատերազմի օրերին իր կյանքն է փրկվել մի զարմանալի պատահականությամբ: Մի անգամ, երբ տղաներին պետք է տեղափոխեին այլ վայր, Ռադիկն էլ է որոշում նրանց միանալ, բայց հրամանատարն իրեն ասում է, որ մնա: «Ուրալը» մի քիչ ճանապարհ անցնելուց հետո պայթում է: Միշտ ասում էր՝ մա՛մ, Աստված ինձ հետ է, Աստված ինձ փրկում է»: Պատերազմն ավարտվում է, օրեր անց ծնողները Ռադիկին այցի են գնում: «Շատ էր փոխվել, հասունացել, լրջացել, կարծես տարիքն առած տղամարդ լիներ: Հիշում եմ, որ երբ պատերազմի օրերին լսում էր «հողերը տալու» մասին, հունից դուրս էր գալիս. «Գիտե՞ք, թե այդ հողի համար ինչ տղերք են իրենց կյանքը տվել, ինչ տղերքի արյուն է թափվել, մենք այդքան բան արեցինք, որ այդ հողը տա՞ն»»: Եկավ 2021 թ.-ի հունվարը: Ռադիկը ծառայում էր «Մարտունի 3»-ում: «Դիրքում տղաների հետ նոր տարի էր նշել, ամեն ինչ լավ էր: Առհասարակ, տղաները պատմում էին, որ երբ տրամադրություն չէին ունենում, իրենց մի տեսակ սաստում էր՝ ձեզ ուժեղ պահեք, ձիգ պահեք: Իսկ հետո եկավ հունվարի 11-ը: Ամբողջ օրը զանգահարեցի, բայց տղաս զանգերիս չպատասխանեց: Երեկոյան 8-9-ի կողմերը զանգահարեց, ասաց, որ ինժեներական աշխատանքներ են կատարել, կապ չկար:

Ձայնը խռպոտ էր՝ ոնց որ թե մրսել եմ: Ես էլ ասացի՝ խոսիր հրամանատարիդ հետ, թող քեզ վաղը չուղարկեն ինժեներական աշխատանքների: Հետո ճաշարան էր գնացել, վերադարձավ, նորից զանգահարեց, խոսեցինք ու իրար հրաժեշտ տվեցինք: Հաջորդ առավոտյան զանգահարեցի: Ռադիկս ասաց, որ գիշերն իրեն վատ է զգացել, հրամանատարն ուղարկել է բուժկետ: Ճնշումն էր ցածր եղել, սրտի աշխատանքն էին ստուգել, հանգստացնող կաթիլներ տվել, ուղարկել վաշտ: Նորից իրեն վատ էր զգացել, դիմել բժշկին, նա էլ սիստեմա էր միացրել: Խոսեցի իր հետ, ասաց՝ մա՛մ, ուզում եմ մի քիչ քնեմ, կզարթնեմ ու կզանգեմ: Երևի մեկ ժամ անցավ, չդիմացա, սկսեցի զանգել, զանգերս անպատասխան էին մնում: Ի վերջո, պատասխանեց, ձայնը խռպոտ էր՝ մա՛մ, հետո կզանգեմ: Դրանից հետո տղայիս տեղափոխել են հոսպիտալ, այնտեղից՝ Ստեփանակերտի հանրապետական հիվանդանոց: Այնտեղից պատասխանեց իմ զանգին, խեղդվում էր, չէր կարողանում խոսել:

Բուժքույրն ասաց, որ տեղափոխում են Հայաստան: Հասանք Վայք, երբ ամուսնուս զանգահարեցին ու ասացին, որ տղաս էլ չկա: Ինձ ասաց, որ պակաս թղթեր կան, չենք կարողանա սահմանն անցնել, եկանք տուն: Ու դրանով ամեն ինչ վերջացավ՝ հունվարի 12-ին ժամը վեց անց կես: Թե ինչ տեղի ունեցավ, չկարողացանք պարզել»: Տիկին Կարինեն չի կարողանում բառերով նկարագրել, թե որքան ցավոտ է, որ որդին 44 օր անցնելով պատերազմի բոլոր փորձությունների միջով, մահացավ իր համար անհասկանալի պատճառով: «Եթե պատերազմի ժամանակ զոհվեր, գուցե զգացողություններս այլ լինեին, կմտածեի՝ նա էլ մյուս տղաների հետ անմահացավ, բայց այդքան պայքարից հետո այսպե՞ս»: Ապրելու ուժի մասին: «Ռադիկիցս հետո կրտսեր որդիս՝ Ալեքսս ուժ տվեց ապրելու: Սկզբում շատ դժվար էր, միակ միտքս Ռադիկիս հասնելն էր, բայց կրտսեր որդիս սթափեցրեց, որ հանուն իրեն պիտի ապրեմ»: Հ. Գ. - Ռադիկ Թաթոսյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Պատերազմից հետո՝ դեռևս կենդանության օրոք ստացված պատվոգիրը Ռադիկի ընտանիքին հասել է նրա մահվանից հետո: Հուղարկավորված է Մարտունու տարածաշրջանի հայրենի Գեղհովիտ գյուղում:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ով ինչ է հասկանում «խաղաղություն» բառի տակ. «Փաստ»Ստվերված միջոցառում, երեսպաշտության «շքահանդես». «Փաստ»Ինչի՞ց են անհանգստացած ՀՖՖ-ում, և արդյո՞ք ուժայինները կդիմեն սադրիչ գործողությունների. «Փաստ»ՀՀ իշխանություններն որոշել են թայմ-աութ վերցնե՞լ. «Փաստ»Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները, բուհերը.... «Փաստ»Ստեփանակերտում կյանքից հեռացած կնոջ մարմինը դեռ չի փոխանցվել Հայաստանին FAF-ը կոչ է անում չբոյկոտել հավաքականի առաջիկա խաղը Լեհաստանում ամերիկյան հակահրթիռային ռազմաբազա կբացվի. Կրեմլն արձագանքել է Հայաստանի երեխաներն ավելի շատ քաղցրավենիք են օգտագործում, քան աշխարհի 51 երկրում ՌԴ-ն դժգոհ էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքից. ՌԴ ԱԳՆ Երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվությունը հասանելի կլինի նաևՀՀ-ի հարկային մարմնին.ՊԵԿ (տեսանյութ) Սաուդյան Արաբիայի գահաժառանգն Իսրայելին մեղադրել է Գազայում «կոլեկտիվ ցեղասպանության» համար և պաշտպանել Իրանը «Երբ «Ֆուլ հաուս»-ում Մարջան Ավետիսյանին առաջարկեցին Թամարայի դերում, ես դեմ էի». Գրիգոր Դանիելյանը՝ «Ֆուլ հաուս»-ի կոնֆլիկտների ու նախագծի շարունակության մասին«Մանչեսթեր Սիթի»-ի հետ պայմանագրի երկարաձգումն այժմ իմ առաջնահերթությունը չէ. Ռոդրի Արևմուտքը ցանկանում է Հրվ. Կովկասից դուրս մղել ՌԴ-ին, Իրանին և Թուրքիային. Մոսկվան պատրաստ է հայ և ադրբեջանցի գործընկերներին տրամադրել համակողմանի աջակցություն. ԶախարովաԶինվորին բանակից ազատելու դիմաց 13․000 դոլար․ 8 անձ դատարանի առաջ է Հայտնի է, թե երբ կկայանա Աշխարհի ակումբային առաջնության վիճակահանությունը Ի՞նչ անել, եթե ախտորոշվել է հեպատիտ Ց, ո՞ր ծառայություններն են տրամադրվում անվճար Ալիևը անարդար է համարում Ադրբեջանին նավթային պետություն անվանելը Ով է այսօր մահացած զինծառայողըՏավուշում զոհ ունենքՀրդեհ` ԱպարանումԿորել է 22-ամյա սպորտսմենուհի Աննան․ ՌԴՈւրուգվայում կոչ են արել Ադրբեջանին ազատ արձակել Բաքվում պահվող հայերինԹուրքիան BRICS-ի գործընկեր երկիր դառնալու առաջարկ է ստացել Սյունիքում արտակարգ է․ մանրամասներՈ՞վ կարող է օգտվել մասնակի կենսաթոշակից Վթար․ ջուր չի լինի Իսրայելը հարվածել է Բեյրութից հարավ գտնվող բնակավայրին. կա 6 զոհ Կենտրոնի թաղապետարանից ձերբակալված 4 պաշտոնյաները կալանավորվեցին Կարևոր․ ճանապարհ է փակ լինելու ՔՊ-ն ձախողեց ռազմագերիների մասին հայտարարությունը Կոռուպցիա՝ փաշինյանական եղանակովԿրկնակի «մանդրաժ»՝ Փաշինյանի համար Ադրբեջանական իշխանությունները սպառնում են. Տիգրան ԱբրահամյանԱդրբեջանը ոչնչացրել է Ստեփանակերտի հերոսների պանթեոնը. «Գեղարդ» հիմնադրամ Մեքենայի պայթյունի հետևանքով վարորդի ոտքերը պոկվել են․ նա տեղում մահացել էԺամանակավորապես կդադարեցվի Հայաստան բնական գազի մատակարարումը Պատերազմը խոչընդոտ չէ. ինչո՞ւ են թուրքերը ներդրումներ անում Ուկրաինայում անօդաչու թռչող սարքերի արտադրության մեջ ՆԳՆ-ից հայտնում են․ կինը գիտակցության չգալով մահացել է Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … եզդիներ«Ցարև. Վրաստանը և Հայաստանը ռուսական հենակետերն են Կովկասում»Արտակարգ դեպք՝ Զվարթնոց օդանավակայանում․ հայտնաբերվել է աշխատակցի դին«Ինչպես են Հայաստանի ու Ադրբեջանի իշխանությունները քննարկում խաղաղությունը առանց ժողովուրդների մասնակցության»Սկսվել է փոխհատուցումների վճարումը Հայոց ցեղասպանության զոհերի ավելի քան 2 հազար ժառանգներին․ պատմության այս օրը (13 նոյեմբեր)24 ժամ առանց ջրի կմնան հետևյալ հասցեներըՌուսական ռուբլին շարունակում է աճ գրանցելՍյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է Ցրտելու է․ մարզերում ևս ձյուն կտեղաՄեկը մյուսի հետեւից երկարացվում են իշխանության յուրացման գործով կալանավորվածների կալանքի ժամկետները. «Ժողովուրդ»
Ամենադիտված