«Ինչո՞ւ Հայաստանը պետք է ձգտի դառնալ BRICS-ի անդամ»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՀոկտեմբերի 22-ից 24-ը Կազանում կայացել է BRICS-ի գագաթնաժողովը, որին մասնակցել են 36 երկրների պատվիրակություններ, գրում է anna-news.info-ն։
Հաշվի առնելով այդ երկրների զբաղեցրած տարածքները, դրանցում ապրող բնակչության թիվը և նրանց տնտեսությունների ընդհանուր ծավալն այդ իրադարձությունը կարելի է անվանել համաշխարհային նշանակության գագաթնաժողով։
BRICS երկրներին է պատկանում աշխարհի ամենամեծ բնակչությունը, միության երկրները զբաղեցնում են երկրագնդի ցամաքի ավելի քան 30 %-ը, որտեղ ապրում է աշխարհի բնակչության մոտ 45 %-ը: Այն նաև ամենամեծ ասոցիացիան է տարածքի առումով, և ներառում է այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Չինաստանը, Հնդկաստանը և Բրազիլիան: Տնտեսական չափերով ևս այն ամենամեծ ասոցիացիան է: 2 տարի առաջ՝ 2022 թվականին, BRICS-ի երկրները գլոբալ ՀՆԱ-ում իրենց մասնաբաժնի չափով հասան G7 երկրներին, իսկ այս տարի BRICS երկրների մասնաբաժինը կազմում է 31,5 %, մինչդեռ G7 երկրների մասնաբաժինը նվազել է մինչև 30,7 %-ի:
Սովորաբար ընդունված է այս նոր կազմավորումը համեմատել գոյություն ունեցող այնպիսի կազմակերպությունների հետ, ինչպիսիք են ԵՄ-ն կամ ՄԱԿ-ը: Մեր կարծիքով, այսօր նման համեմատությունները ճիշտ չեն, քանի որ BRICS-ը ոչ քաղաքական միավորում է, ոչ հավաքական անվտանգության կազմակերպություն է, ոչ էլ տնտեսական ինտեգրացիոն նախագիծ։ Սա իրավահավասար երկրների ասոցիացիա է, որը հիմնված է ամբողջական համագործակցության սկզբունքների վրա ուղղված համաշխարհային կայունության և կայուն զարգացման ամրապնդմանը։ Բացի դա այդ ակումբի «մուտքի տոմս» ձեռք բերելու համար պետք չէ երկար անցումային շրջան անցնել, ինչպես, օրինակ, ԵՄ-ին անդամակցելիս։
Բացի այդ, BRICS-ը ԵՄ-ից տարբերվում է իր իրավահավասար իրավունքներով, որտեղ ակումբի անդամները չեն ենթարկվում անհասկանալի պայմանների իրենց օրենսդրության պահպանման առումով, օրինակ ընտանեկան և սեռական հարաբերությունների ոլորտում: Եվ, որ ամենակարևորն է, ի տարբերություն ԵՄ-ի BRICS-ն այլ երկրների նկատմամբ մեծամտության ու գերազանցության քաղաքականություն չի իրականացնում։
BRICS-ը թշնամական չէ կազմակերպությունից դուրս այլ երկրների նկատմամբ։
BRICS-ի անդամության թեկնածուներին անհրաժեշտ չէ բավարարել մուտքի բազմաթիվ չափանիշներ, անցնել թեկնածուների փորձի երկար ժամանակաշրջան կամ ապացուցել բարձր ինստիտուցիոնալ չափանիշներին հասնելու իրենց կարողությունը:
Հասկանալի է, որ հետագայում, երբ այդ երկրների ասոցիացիան մեծանա, անհրաժեշտ կլինի նաև որոշակի համապատասխանություն կազմակերպության գործունեության համար անհրաժեշտ ինստիտուցիոնալ չափանիշներին։
Հայաստանը պետք է հնարավորինս շուտ միանա այդ ակումբին, քանի դեռ այն բաց է, ինչը թույլ կտա նրան հետագայում ստանալ իր առավելությունները։ Ավելին, այդ ակումբում Հայաստանը հավասարվելու է այնպիսի հսկաների, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Չինաստանը, Հնդկաստանը, Բրազիլիան, Իրանը։
Պետք է նշել, որ այնպիսի երկրները, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Իրանը և Հնդկաստանը, Հայաստանի ռազմավարական դաշնակիցներն ու մերձավոր գործընկերներն են, և Չինաստանը կարող է դառնալ նոր ռազմավարական գործընկեր հատկապես հաշվի առնելով Պեկինի Վրաստանին և Ադրբեջանին իր լոգիստիկ նախագծերին ինտեգրելու ծրագրերը։
BRICS-ին անդամակցությունը Հայաստանին, զգալի առավելություններ կտա: Անվտանգության առումով ևս այդ անդամակցությունը լրացուցիչ անուղղակի պաշտպանության մեխանիզմ կստեղծի Հայաստանի համար։
Բայց ամբողջ հարցն այն է, որ Հայաստանում նման որոշում կայացնելու համար իշխանության պետք է լինեն ազգային ուղղվածություն ունեցող ուժեր, որոնք հասկանում են իրենց ժողովրդի շահերը և կապված չեն սեփական ժողովրդի շահերի հետ կապ չունեցող պարտավորություններով։
P.S. Հայաստանում հայրենաբնակ «արևմտամետները» ստորագրահավաք են անցկացրել ԵՄ անդամակցության օգտին, որն ակնհայտորեն արհեստական օրակարգ է և կապ չունի Հայաստանի ներկայիս խնդիրների ու շահերի հետ։
ԵՄ անդամակցության գործընթացի իրական էությունը բացահայտվեց Ուկրաինայի, Մոլդովայի և Վրաստանի օրինակներով։ Ժողովուրդներին ու պետություններին իրականում առաջարկվում է թնդանոթի մսի դերը, որը թաքցվում է փայլուն ապագայի դատարկ խոստումներով: Խաղադրույքը կատարվում է տգետների զգացմունքների ու բնազդների վրա նպատակ ունենալով նրանք օգտագործել իրենց աշխարհաքաղաքական շահերի համար։
Ըստ ամենայնի, Արևմուտքը հետխորհրդային երկրներին բլիթ է ցույց տալիս ի դեմս ԵՄ անդամակցության հեռանկարի և դրա դիմաց պահանջում, որ նրանք վերածվեն երկրորդ Ուկրաինայի, այսինքն հակառուսական փորձադաշտի։ Վրաստանը, ելնելով իր և այլոց դառը փորձից, փորձում է մերժել նման հեռանկարը, ինչն էլ էականորեն նյարդայնացնում է Արևմուտքին։
Հայաստանը պետք է գործընկերային հարաբերություններ ունենա ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի հետ, բայց ոչ Ռուսաստանի հետ դաշնակցային հարաբերությունների և նրա հետ թշնամության և, իհարկե, ոչ բուն Հայաստանի շահերի հաշվին։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը