ԱՄՆ-ը Տաջիկստանին սովորեցնում է կռվել լեռներում, Հայաստանը Կլիչկոյին կանչում է Երևան. Մոսկվան նայում է
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ
Դատելով Վիրջինիայի ազգային գվարդիայի պաշտոնական կայքի հրապարակումից՝ ապրիլի 29-ից մայիսի 3-ը ԱՄՆ բանակի ինժեներական գումարտակի զինվորները լեռնային պայմաններում վարժանքներ են անցկացրել տաջիկ զինվորականների համար։ Ամերիկացիները շատ մանրամասներ չեն հայտնել, սակայն ակնարկել են, որ այդ համագործակցությունը շարունակվում է արդեն մի քանի տարի, գրում է Svpressa.ru-ն։
Տաջիկ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունները ավելի շատ ցուցադրական են։ Իսկապես, ի՞նչ կարող են ամերիկացիները սովորեցնել տաջիկներին սեփական լեռներում։ Ավելին, Տաջիկստանում պարբերաբար տեղի են ունենում տաջիկ-ռուսական զորավարժություններ։ Բայց ավելի կարևոր է այն, որ 201-րդ ռուսական ռազմակայանն է տեղակայված Տաջիկստանում, որը Ռուսաստանի ամենամեծ ռազմական օբյեկտն է իր սահմաններից դուրս:
— Պարբերաբար բարձրանում է ՀԱՊԿ-ից Տաջիկստանի դուրս գալու հարցը կա՛մ Ղրղզստանի հետ սահմանային հակամարտությունների պատճառով, ինչպես եղավ 2022 թվականին, կա՛մ հիմա՝ ԱՄՆ-ի հետ ռազմական համագործակցության պատճառով։ Բայց երկարաժամկետ հեռանկարում դա անհեռատեսական է: Եթե Տաջիկստանը դուրս գա ՀԱՊԿ-ից, ԱՄՆ-ն ամեն ինչ կանի, որպեսզի Աֆղանստանից Տաջիկստանով զենքի, ահաբեկիչների և թմրանյութերի հոսքը մեզ հասնի։ Պատահական չէ, որ ԱՄՆ-ն այդքան ակտիվացնում է ռազմական համագործակցությունը Տաջիկստանի հետ։ Տաջիկստանի հետ մեր համագործակցությունը շարունակելը, այդ թվում ՀԱՊԿ շրջանակներում անվտանգության ոլորտում մեր ռազմավարական որոշումն է, որպեսի կանխվի ԱՄՆ ազդեցությունն այդ գոտում,- ասել է իրավագիտության դոկտոր, գեներալ-լեյտենանտ Յուրի Ժդանովը։
ՀԱՊԿ-ի մյուս անդամների հետ մեր հարաբերություններն ավելի լավը չեն, քան Տաջիկստանի հետ։ Հայաստանն ավելի ու ավելի է նայում դեպի ԵՄ և հրաժարվել է ֆինանսավորել ՀԱՊԿ-ն այս տարի։ Իսկ մայիսին հայ զինվորականները ՆԱՏՕ-ի միացյալ ուժերի հրամանատարության աջակցությամբ մասնակցել են տարածաշրջանային «Ռեգեքս 2024» զորավարժություններին։ Բայց դա դեռ ամենը չէ։ Օրերս հայկական պատվիրակություն է այցելել Կիև, որտեղ քաղաքապետ Վիտալի Կլիչկոյին Երևանի ղեկավար Տիգրան Ավինյանի կողմից պաշտոնական հրավեր է տրվել այցելել Հայաստանի մայրաքաղաք։
- Ըստ էության, մեր թիկունքում մեր գործընկերները շփվում են մեր հակառակորդների հետ, որոնք, ըստ էության, պատերազմում են Ռուսաստանի հետ Ուկրաինայում։ Մենք դա հանդուրժում ենք, քանի որ ՀԱՊԿ բոլոր երկրներում ունենք մեր սեփական ռազմակայանները, բացի Բելառուսից։ Այսպիսով, մենք մասամբ վերահսկում ենք այդ շրջանները։ Իհարկե, այժմ Ռուսաստանի ուժերը մեծապես շեղված են դեպի Հյուսիսային ռազմական շրջան, բայց երբ ամեն ինչ ավարտվի Ուկրաինայում, ՀԱՊԿ-ը պետք է ամրապնդվի և թարմացվի։ Միևնույն ժամանակ մենք կարող ենք ՀԱՊԿ-ին «բազմավեկտոր քաղաքականություն» խաղալու հնարավորություն տալ,- ասել է քաղաքագետ Անդրեյ Սուզդալցևը։
Ղազախստանի հետ էլ ամեն ինչ հեշտ չէ: Նրանք ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերություններ են հաստատել դեռ 1992 թվականին, երբ երկիրը, ինչպես հետխորհրդային մյուս հանրապետությունները, միացավ Հյուսիսատլանտյան համագործակցության խորհրդին։ 2002 թվականից Աստանան մասնակցել է Պլանավորման և վերանայման գործընթացին, որը մեծացրել է իր զինված ուժերի համատեղելիությունը ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների զորամասերի հետ։ Ինչ վերաբերում է Ղրղզստանին, ապա նրանք նույնպես համագործակցում են ՆԱՏՕ-ի հետ և նույնիսկ համաձայնագիր են ստորագրել Աֆղանստան ՆԱՏՕ-ի ռազմական բեռների ցամաքային տարանցման մասին։
ՀԱՊԿ-ն ապագա ունի՞ որպես կառույց, այդ հարցով դիմեցինք իրավագիտության դոկտոր, գեներալ-լեյտենանտ Յուրի Ժդանովին։
— Առաջին հերթին ՀԱՊԿ-ը գործընկեր կառույց է, ոչ թե ռուսական արբանյակների բլոկ։ Ուստի դրա մասնակիցներից յուրաքանչյուրն ունի իր շահերը և վարում է իրեն ձեռնտու քաղաքականություն։ ՀԱՊԿ-ը քանդելու լավագույն միջոցը այլ երկրների հետ չշփվելու պայման դնելն է: Երկրորդ հերթին` Հետխորհրդային տարածքում մենք մրցակցում ենք այլ պետությունների հետ։ Իսկ դրանում կարող ենք հաղթել միայն ավելի շահավետ ու հետաքրքիր պայմաններ առաջարկելով։ Դա վերաբերում է նաև անվտանգության տարածքներին: Երրորդն այն է, որ բոլոր զինվորականները մեծ հետաքրքրությամբ ուսումնասիրում են այլ երկրների իրենց գործընկերների փորձը։ Հետևաբար, երբ նման հնարավորություն է ընձեռնվում, նրանք օգտվում են դրանից։ Դա հատկապես կարևոր է հիմա, երբ ռազմական գործում սրընթաց փոփոխություններ են տեղի ունենում, այդ թվում տեխնոլոգիական։ Նույն Հայաստանը պարտվեց Ադրբեջանին, քանի որ Երևանը պատրաստվում էր պատերազմի, ինչպես 20 տարի առաջ, բայց պետք է կռվեր անօդաչու սարքերով։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
