«Սոբչակը իր մարդկանց ուղարկել է Հայաստան «հասկանալու» համար. ի՞նչ է դրանից ստացվել»
ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐTsargrad.tv-ն գրում է, որ սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակվել են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա։ Ադրբեջանական ագրեսիայի արդյունքում երկու կողմերն էլ մարդկային ուժի կորուստներ են ունեցել։ Ռուս-ուկրաինական հակամարտության ֆոնին աշխարհը սկսել է հետաքրքրվել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև մարտերի վերսկսմամբ։ Սոբչակը փորձել է իրավիճակը հասկանալ սեփական տեսանկյունից։
Սեպտեմբերի 28-ին youtube-ի «Ուշադրություն. Սոբչակ» ալիքում թողարկվել է վավերագրական ֆիլմ, որի ընթացքում Քսենիայի գործընկերը փորձել է հասկանալ, թե ի՞նչ է կատարվում Հայաստանում։ Ալեքսեյ Պոլյակովը, ըստ անձամբ լրագրողի, ռուսաստանցի առաջին թղթակիցներից էր, ով գնացել էր Ադրբեջանի հետ սահման։ Պոլյակովն այցելել է տուժած գյուղեր և զրուցել ադրբեջանական ագրեսիային բախված շարքային բնակիչների հետ։ Նրա պատմությունը երեսունամյա տարածքային այն վեճը հարթելու փորձ չէ, որից նույնիսկ քաղաքական գործիչները չեն կարողանում գլուխ հանել, այլ ավելի շուտ պատմություն է այն մասին, թե ինչպես է ապրում մի փոքրիկ, բայց հպարտ երկիր, որն իսկապես նորից պատերազմ չի ուզում.
-Հենց այդպիսի նախաբանով է սկսվում այդ երկրի մասին պատմությունը։
Այցելելով Սոթք գյուղ Պոլյակովը նախ նշել է, որ հրադադարի ռեժիմի մասին պաշտոնական համաձայնագիրը երաշխիք չէ, որ ռազմական գործողությունները նորից չեն սկսվի։ Ռեպորտաժի սկզբում նա հեռուստադիտողին ներկայացրել է սահմանամերձ գյուղի բնակիչներին ու տեսախցիկի առաջ ցույց տվել, թե ինչու են նրանք ամեն անգամ ավելի ու ավելի ատելություն զգում իրենց հարեւանների (Ադրբեջանի) նկատմամբ։ Ավերածություններ, կոտրված ապակիներ և ընկած խնձորներ... Բնակիչները պատմել են, թե ինչպես սկսվեց ամեն ինչ։ Ի վերջո, հրետակոծությունն իրականացվել է հենց բնակելի շենքերի վրա, ուստի ոմանք նույնիսկ չեն հասցրել իրենց հետ տանել նույնիսկ առաջին անհրաժեշտության իրերը։
Բացի այդ, Պոլյակովը ընդմիջումներով խոսել է արևային հանրապետության մայրաքաղաքում տիրող տրամադրությունների մասին։ Բնականաբար, խիստ սահմանված տեսանկյունից։ Քսենիա Սոբչակի համար սովորական ոճով խոսք է գնացել «մեծ թվով» մարդկանց մասին, ովքեր հավաքվել էին հանդիպելու ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի հետ։ Պոլյակովը նույնպես շփվել է նրանց հետ։ Զրույցի ընթացքում մի մարդ հայտնել է, որ հանրահավաքի է եկել իր ողջ ընտանիքով, որպեսի աջակցի Հայաստանի ՀԱՊԿ-ից դուրս գալուն։
Լրագրողին հաջողվել է հանդիպել նաև իշխանությունների ներկայացուցիչ, Հայաստանի խորհրդարանի պատգամավոր Լիլիթ Մինասյանի հետ, ով իրադարձությունները գնահատել է որպես պատերազմ։ Սակայն ինքը՝ Փաշինյանը, հիշեցնենք, տեղի ունեցողը Բաքվի կողմից սադրանք է որակել։ Սակայն այդ կինն իր ելույթում հիմնականում մեղադրել է ընդդիմությանը, որը բողոքի մեծ ակցիա էր կազմակերպել Հայաստանի խորհրդարանի դիմաց։ Պոլյակովը հանդիպել է նաև Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի հերոս Մենուա Հովհաննիսյանի մոր, 5165 շարժման ընդդիմադիր առաջնորդ Կարին Տոնոյանի հետ։ Նա էլ է ներկայացրել իր տեսակետը:
Տոնոյանը, մեկնաբանելով հայաստանյան վերջին տարիների իրադարձությունները, հայտարարել է, որ պետք է ժամանակավոր կառավարություն ձևավորել: Այնուհետև լրագրողը հանդիպել է ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանին։ Նա խոսել է Փելոսիի այցի մասին, որը նախատեսված էր սարսափելի իրադարձություններից մեկ ամիս առաջ։ Փորձագետը նշել է, որ ամերիկուհին եկել է բարեկամաբար աջակցելու իր երկրին։ Օգնությունը ռազմական չէ, հիշեցրել է նա։ Միաժամանակ խոսք է գնացել Կալիֆորնիայի բավականին ազդեցիկ հայերի հետ Փելոսիի ջերմ կապերի մասին։
Իրավիճակն իր տեսաուղերձում մեկնաբանել է նաև ադրբեջանական կողմի ներկայացուցիչ Ֆարհադ Մամեդովը։ Նա հայտարարել է, որ ադրբեջանցիներն «արդեն սովոր են ամերիկացի քաղաքական գործիչների հայանպաստ հայտարարություններին»։ Բաքուն, ըստ նրա, «սպասում է, որ Բայդենը հերքի Փելոսիի հայտարարությունները»։
Սոբչակի թիմն այցելել է նաև կամավորական Ալեքսանդրին, որը մի այնպիսի կազմակերպությունից է, որն օգնում է Ռուսաստանից վերաբնակիչներին: Սադրիչ կադրեր են եղել ստուդիայում, որտեղ Պոլյակովը զրուցել է կամավորի հետ, և իհարկե դրանք ցուցադրվել են խոշոր պլանով։
Սակայն առանց դրա էլ բոլորը գիտեն և հասկանում են, որ Քսենիա Անատոլևնայի ուղերձը կայանում է հետևյալում. Հայաստանը ներկայացնել որպես ՀԱՊԿ-ից շատ հոգնած և դեպի ՆԱՏՕ «շտապող» երկիր, որտեղ, ի դեպ, ամենավառ ներկայացուցիչներից մեկը Էրդողանն է իր թուրքական բանակով։ Բայց դա պարզապես անհարմար ճշմարտությունն է: Ինչ էլ որ լինի, ռեպորտաժն ավարտվել է կադրերով, որոնք յուրաքանչյուր համամիտ ու անհամաձայն հեռուստադիտողի հոգու խորքը թափանցող են։
Տղամարդը, ում գյուղը գտնվում էր Բաքվի հարվածների տակ, պատասխանելով Պոլյակովի հարցերին, ընդհատել է խոսակցությունը հարցնելով.
«Իսկ հիմա դու ինձ ասա, թե ե՞րբ կլինի խաղաղություն, ես դա ամբողջ աշխարհում եմ ուզում, ոչ միայն այստեղ... վերջ»։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը