Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Պա­տե­րազ­մի ինչ-որ ար­դյունք­նե­րի վեր­հան­ման կամ դրան­ցից բխող նոր փո­փո­խու­թյուն­նե­րի փուլ է»․ «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Վերջին օրերի բանակցություններից կարող ենք ենթադրել, որ հիմա գոնե դիվանագիտական, քաղաքական առումով պատերազմի ինչ-որ արդյունքների վերհանման կամ դրանցից բխող նոր փոփոխությունների փուլն է: Այս կարծիքին է «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Հովսեփ Բաբայանը: «Մոտ երկու շաբաթ է, ինչ կան ռազմական գործողություններ, որոնք քաղաքական առումով դեռ ոչինչ չեն փոխել: Բայց հիմա ակտիվորեն բանակցություններ են գնում, որոնք, ըստ իս, այդ փոփոխությունը բերելու նպատակ ունեն:

Դա նաև հենց Ադրբեջանի, ինչու ոչ, նաև Թուրքիայի նպատակն է: Եվ նպատակն ամբողջությամբ չի իրականացվել հատկապես այն մասով, որ Թուրքիան չի ընդունվում համանախագահության կամ միջնորդական գործերում: Այս առումով սա մեզ համար դրական է: Բացասականը մեզ համար այն է, որ, կարծես, բոլորի կողմից կա պահանջ, որ կողմերը պետք է առարկայական բանակցություններ սկսեն. այսինքն, Արցախյան խնդիրն այս պահին պետք է ինչոր փոփոխություն կրի քաղաքական առումով: Մեծ հաշվով, հիմա պատերազմի հետևանքներից բխող բանակցություններն են, որոնք պետք է փոխեն ոչ թե ռազմական, այլ քաղաքական մասը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց փորձագետը: Հ. Բաբայանի խոսքով, հրադադարի փաստաթղթին հաջորդած հանդիպումները և հայտարարությունները ցույց են տալիս, որ այդ ամենին զուգահեռ կա նաև ինչ-որ բանակցային գործընթաց:

«Այդ գործընթացների մեջ են մտնում թե՛ հայտնի առարկայական բանակցություններ կոչվածը, թե՛ հրադադարի ինչ-որ մեխանիզմների ամրագրման հարցերը: Առարկայական բանակցությունների գնալը Ադրբեջանի համար ցանկալի սցենար է և ձգտում է դրան: Իսկ թե ինչու է դրան զուգահեռ գնում ռազմական գործողությունների, դա ևս պարզ է: Առարկայական բանակցություններ ասելով՝ սովորաբար նկատի է առնվում այն, թե մեր կողմից պետք է տարածքային զիջումներ լինեն ինչ-որ բանի դիմաց, իսկ Ադրբեջանը ռազմական միջոցներով կարող է իր համար նպաստավոր պայմաններ ստեղծել:

Ադրբեջանը հիմա կարծում է, թե այդ տարածքները կարող է ձեռք բերել զենքի ուժով ու հետո էլ կարիք չի ունենա հայկական կամ այլ կողմի համոզելու, որ այդ տարածքները հանձնվեն»,-ասաց նա՝ ընդգծելով, որ, մեծ հաշվով, Ադրբեջանը փորձում է անել այն, ինչը կարող է և չկարողանա բանակցություններով անել: Հովսեփ Բաբայանի դիտարկմամբ, պատերազմ-բանակցություն-պատերազմ շղթան այլևս բացառելու խնդիրը կարևորագույն հարցերից մեկը պետք է լինի, որը պետք է բարձրացվի մեր քաղաքական առաջնորդների կողմից: «Թե ինչպես, իհարկե, տարբեր ուղիներ կան: Օրինակ՝ այսօրվա բանակցությունների ֆոնին հրադադարի ինչ-որ մեխանիզմներ, որոնք ամուր կգործեն ու երկարաժամկետ արդյունք կունենան:

Բայց այդ դեպքում, միևնույն է, չենք կարող ունենալ այն վստահությունը, որ Ադրբեջանն ինչ-որ պայմաններում նորից պատերազմ չի սկսի»,-ասաց նա՝ նշելով, որ վերոնշյալ ուղիների մեջ նաև ռազմի դաշտում հայկական կողմի հաջողությունը կարող է դիտարկվել: «Բայց, ամեն դեպքում, երկարաժամկետ խաղաղության տեսլականը առարկայական առումով գոնե այս պահին ինձ համար դժվար տեսանելի է»,-հավելեց նա: Անդրադառնալով Արցախի անկախության ճանաչման դիսկուրսին՝ փորձագետը նկատեց. «Հայաստանի կողմից Արցախի անկախության ճանաչումը և, օրինակ՝ Ռուսաստանի կամ այլ երկրի կողմից ճանաչումը նույնը չէ: Ինչու, որովհետև Հայաստանն Արցախի շահերը ներկայացնողն է բանակցություններում:

Մյուս երկրների դեպքում արդեն իրավիճակն այլ է: Եթե նայենք ընդհանրապես ճանաչման պրակտիկային, ապա երկիրը համարվում է ճանաչված սուբյեկտ, երբ ՄԱԿ-ի անդամ է դառնում և բոլոր երկրներն ավտոմատ ճանաչում են իրեն: Ճանաչման պարագայում երկիրն օգուտ է ստանում, երբ անկախությունը ճանաչում են հիմնականում մեծ տերությունները: Շատ դեպքերում ճանաչման խնդիրը պայմանավորված է լինում որևէ կոնֆլիկտով, որի վերաբերյալ տարբեր պետություններ տարբեր դիրքորոշումներ ունեն:

Օրինակ՝ Ռուսաստանը ճանաչեց Աբխազիայի անկախությունը, Արևմուտքը՝ ոչ: Այս պարագայում առաջանում է կիսաճանաչված վիճակ, որը, ամեն դեպքում, օգուտ է տվյալ երկրին, քանի որ ձեռք են բերվում կապեր իրենց անկախությունը ճանաչած երկրի հետ: Մեր դեպքում կարող է եզակի ու բացառիկ համաձայնություն լինել մեծ տերությունների միջև, մեր պարագայում իրենք ինչ-որ կոնֆլիկտ չունեն:

Բայց այս պահին, համենայն դեպս, մեծ տերությունների կողմից ճանաչման ինչ-որ ազդակներ չկան: Փոքր երկրների, օրինակ՝ Կիպրոսի կողմից Արցախի անկախության ճանաչումը դրական կլինի, հարցն ավելի ակտիվացնելու առումով օգուտ կտա, բայց մեծ հաշվով, քաղաքական առումով բան չի փոխվելու»: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի ներգրավվածությանը պատերազմին, ինչպես նաև այս փուլում Ադրբեջանի կախվածությանն այդ երկրից, Հ. Բաբայանը նշեց, որ դեռ վաղ է ասել, թե Ադրբեջանը վերջնականապես հանձնվել է Թուրքիային:

«Իհարկե, Թուրքիայի ազդեցությունն Ադրբեջանի վրա մեծ է, ինչը, ըստ իս, պայմանավորված է հետևյալ հանգամանքով. կոնֆլիկտի հետ կապված մի շարք հարցեր Ադրբեջանը հիմա ինչ-որ ձևով պատվիրակել է Թուրքիային: Խոսքն այն հարցերի մասին է, որոնց առումով նախկինում միայն Ադրբեջանը կարող էր պատասխանատու լինել: Եվ այս հանգամանքը ավելի շատ Ռուսաստանի հետ շփումներում է երևում: Այդ առումով նկատելի է, որ Թուրքիան իր օգնությունն է ցուցաբերում Ադրբեջանին՝ գուցե զսպելով ռուսական, այսպես ասած, հնարավոր զայրույթն առ Ադրբեջան: Մեծ հաշվով, սակայն, դեռևս Ադրբեջանը շարունակում է հիմնական դերակատարը մնալ ու կոնֆլիկտի հիմնական մասը լինել»,-ասաց մեր զրուցակիցը: Անդրադառնալով ահաբեկիչների ներգրավվածությանը ռազմական գործողություններին ու այդ առումով միջազգային արձագանքների համարժեքությանը, նա շեշտեց. «Իհարկե, փաստացի, արձագանքների մակարդակով ֆիքսվել է, որ կան ահաբեկիչներ, բոլորն էլ ի սկզբանե ինչ-որ մակարդակում դատապարտել կամ ֆիքսել են դա:

Բայց այս տարածաշրջանում Ռուսաստանը կամ Իրանը պետք է հակադարձեին այդ փաստին: Ռուսաստանը՝ հատկապես: Ռուսաստանը տարբեր մակարդակներում անընդհատ ինչոր եղանակներով հայտարարություններ է արել, իր անհանգստությունն է հայտնել: Ես կարող եմ ենթադրել, որ թուրքերն ինչ-որ երաշխիքներ են տվել, որ վարձկանները դուրս չեն գա այդ տարածքից, կկռվեն ու հետ կգնան: Թեպետ, իհարկե, երաշխիք տալ այդքան էլ հնարավոր չէ, որովհետև հայտնի չէ, թե դրանք ինչ վարք կդրսևորեն: Իսկ թե ինչու խիստ պատիժ կամ արձագանք չենք տեսնում, դա ևս իր պատասխանն ունի: Խնդիրը կրկին դիտարկենք հատկապես Ռուսաստանի մասով, որովհետև մյուս երկրները քիչ գործիքներ ունեն այդ առումով:

Հարցն այն է, որ այդ վարձկանները կռվում են ադրբեջանական բանակի կազմում, ինչը նշանակում է, որ ցանկացած երկիր, որը կուզենա պատժել այդ վարձկաններին, պետք է փաստացի պատժի ադրբեջանական բանակին՝ պատերազմի Ադրբեջանի դեմ, ինչը մի քիչ խնդրահարույց է: Հակադարձելու առումով երկընտրանքի մեջ են հայտնվում և, փաստացի, այս պահին տեսանելի դաշտում շոշափելի ինչ-որ հանգամանքներ այդ առումով չկան:

Ռուսներն այդ առումով ինչ-որ տարօրինակ սպասման ու պասիվության մեջ են կամ էլ հավատում են, որ վերոնշյալ այդ երաշխիքները կարող են ճիշտ լինել»: Այդուհանդերձ, դիտարկելով օրերս Չեչնիայում ոչնչացված ահաբեկիչների փաստը, Հ. Բաբայանը նշեց. «Դա կարող է նոր խոսակցությունների առիթ դառնալ ու սթափեցնել այն տեսանկյունից, որ այդ ահաբեկիչները կարող են նաև ցրվել: Այդ դեպքում արդեն, ըստ իս, շատ կտրուկ միջոցների կարող է դիմել Ռուսաստանը, թեպետ, ինչպես նշեցի, այդ առումով դեռ շոշափելի հանգամանքներ չկան»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ո՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերություններըՍպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանաՄիութենական պետությանը Հայաստանի անդամակցության հարցը երբեք չի քննարկվել. Սերգեյ ԿոպիրկինԴատավոր Վազգեն Ռշտունու նկատմամբ հնարավոր ճնշումների մասին հայտարարությանը դատախազությունը հարկ չի համարում ընթացք տալ Սոչիում անհաջողակ «Ռոմեոն» փորձել է հրկիզել սիրելիի ընտանիքին, բայց խառնել է տան դուռըԻնչպե՞ս դուրս գալ պահքից Կրակոցներ, արտակարգ իրավիճակ Եղեգնաձորում Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան Ինչո՞ւ ադրբեջանական AzTV-ն չի հրապարակել ապօրինի բանտարկված Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցը Ալիևը Ռուբեն Վարդանյանի նկատմամբ ընդգծված վատ վերաբերմունք է ունեցել, անգամ հրաժարականն էր պահանջում. Սիրանուշ Սահակյան (տեսանյութ) «Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ Ադրբեջանը քարոզում է, թե «բնակչության ավելի քան 95 %-ը հավատում է գյուղերի վերադարձին»Կա 80 դեպք, երբ զենքը ցած են դրել և հայտնվել Ադրբեջանում, հետո նրանց ճակատագիրն անհայտ է դարձել Արբանյակները ֆիքսել են դեպի ռուսական նավահանգիստ գնացող հյուսիսկորեական տանկերներՓաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Հայտնի են ԽՍՀՄ Խնայբանկում ավանդի դիմաց փոխհատուցման նոր ցուցակներում համարների միջակայքերըՍյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել 5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին Դուք անկեղծ նախանձում եք ձեր ֆրակցիայի հիմարներին, որոնք դեռ ապրում են 2018-ի մայիսի մեջ․ Ռուբեն ՄխիթարյանԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձըՀունաստանում երկու ուժգին երկրաշարժեր են գրանցվելԺամկետն անցած հավկիթեր են հայտնաբերվելՕրենքով գող Շաքրո Մոլոդոյն արդեն ազատության մեջ է Հռոմի պապը լվացել է 12 կին բանտարկյալների ոտքերը (լուսանկարներ) Գվարդիոլան կհեռանա «Մանչեսթեր Սիթիից» Ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը փոխվելու է․ ի՞նչ է հայտնի ՍԱՏՄ-ն հրապարակել է ձվի արտադրության և իրացման շուկայի վերահսկողության միջանկյալ արդյունքները Կարճատև անձրև, քամու ուժգնացում. ինչ եղանակ կլինի Ներքին Հանդում դպրոցականներն ադրբեջանական դիպուկահարների նշանառության տակ են․ ԹաթոյանՕդային ճանապարհով փորձ է արվել ՀՀ ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ 3 սպանության փորձ, մեկը՝ հաջողված․ 40–ամյա բնակիչը խոստովանել է Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Կաթնամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեության կասեցումը վերացվել է Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան«Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Խուզարկվել է նաև Ժիրայր Սեֆիլյանի բնակարանը Մեքենան գլորվել է ձորը. վարորդը հիվանդանոցում մահացել էՎաղվանից կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել հետևյալ 11 բանկերի քարտապանները Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով «Հայաստանը տանում է դեպի փլուզում». ԼավրովԱրգելափակվել են «ՌՏՌ-ՊԼԱՆԵՏԱ» հեռուստաալիքի երկու հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում․ Ավետ Պողոսյան Ապրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառըՀատկացումներ՝ Սերգեյ Փարաջանովի և Շառլ Ազնավուրի ծննդյան 100-ամյակների հոբելյանական միջոցառումների պատշաճ կազմակերպմանը Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում 1920թ. Երևանից օգնության ուղարկված գնդապետ Թարվերդյանի զորախումբը հասել է Ղարաբաղ. պատմության այս օրը(29 մարտ)Խուզարկվում է Վոլոդյա Ավետիսյանի տունըՄեզ համար մեծ պատասխանավություն ու պատիվ էր լինել կարևորագույն թատերական այս միջոցառման կողքին. Իվետա Տոնոյան ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածելՓաշինյանական իշխանությունը կոշտ դիմադրության է արժանանում, սակայն ընթացքը կասեցնել չի լինի․ Տիգրան Աբրահամյան
Ամենադիտված