Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ողջ իրականությունը կարդինալ Ռիշելյեի մասին

ՄՇԱԿՈՒՅԹ

Մենք գիտենք, որ...

Ֆրանսիայի կարդինալ Ռիշել յեն նենգ ու դաժան անձնավորություն էր և մտածում էր միայն իր իշխանության և շահի մասին:

Իրականում այդպես չէ:

Ռիշել յեն համարվում է պետականամետ կառավարիչ: Հենց նրա օրոք է ավարտվել թագավորական նոր կառավարման համակարգի կառուցումը, որը թույլ է տվել ևս 150 տարի պահպանել ֆրանսիական թագավորական իշխանությունը։ Ռիշել յեն ասում էր, որ իր առաջին նպատակը թագավորի հզորությունն է, իսկ երկրորդը՝ պետության հզորությունը, այլ նպատակ չկա:

Արման–Ժան դյու Պլեսսին, նույն ինքը՝ դուքս դը Ռիշել յեն, կարդինալ Ռիշել յեն, «Կարմիր կարդինալը» ծնվել է 1585 թվականին, 1608–ին ձեռնադրվել է որպես Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու եպիսկոպոս: Ֆրանսիայի պետքարտուղար է դարձել 1616 թվականին, իսկ1624 թվականից եղել է կառավարության ղեկավար («թագավորի առաջին նախարար») մինչև իր մահը՝ 1642 թվականը։ Կարմիր կարդինալը առանձնահատուկ խելքի տեր մարդ էր և, ըստ շատ փորձագետների, ժամանակին փրկել է Ֆրանսիան մասնատումից: Կարդինալի հիմնական նպատակներից մեկը Գաբսբուրգների դինաստիայի ազդեցության թուլացումն է եղել Եվրոպայում և դրանով իսկ՝ Ֆրանսիայի անկախության ամրապնդումը: Եվ նա հասավ իր ուզածին՝ Ֆրանսիայի անկախությանը և ֆրանսիական թագավորական ընտանիքի դիրքերի ամրապնդմանը (Ռիշել յեն միապետության երդվյալ կողմնակից էր): Ասում են, որ իր մահից մեկ օր առաջ նա Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս 13–րդին ասել է, որ ինքն իրենից հետո թողնում է անասելի հզոր և ազդեցիկ Ֆրանսիա և ուրախ կլինի, որ հետագայում դա այդպես էլ մնա: Ըստ կարդինալի, ինքն այլ թշնամի չի ունեցել պետության թշնամիներից բացի: Ասենք, որ նրա օրոք իրոք շատ բան է կատարվել՝ նա առաջին նախարարն էր, որին հաջողվեց իրականացնել քաղաքական, ադմինիստրատիվ և ռազմական զգալի ռեֆորմներ, որոնք հնարավորություն տվեցին երկրին խուսափել կաթոլիկների և բողոքականների միջև հնարավոր քաղաքացիական պատերազմից: Կարդինալին հաջողվել է ստեղծել ֆրանսիական օրենքների առաջին կոդիֆիկացիան, փոստային ծառայության լրիվ բարեփոխումը, հզոր նավատորմի ստեղծումը և գուցե աշխարհում առաջին շաբաթաթերթի լույս ընծայումը (այն կոչվում էր «Գազեթ»): Ռիշել յեն հովանավորում էր նկարիչներին և գրողներին և ինքն էլ հանդիսանում էր բեղուն դրամատուրգ: Երևի թե այն միակ ոլորտը, որտեղ նա հաջողության չհասավ, տնտեսությունն է: Իհարկե, այս ոլորտում ևս նա բարեփոխումների նպատակներ ուներ, բայց դրան խանգարում էին անվերջ պատերազմները, և, բացի այդ, երևի թե նա հասկանում էր, որ միապետությունը այնքան էլ հարմար կառավարման ձև չէ ազատ տնտեսական գործունեության համար:

Իհարկե, այն ժամանակներում դավադրություններն անպակաս էին: Կարդինալը, լինելով շատ ավելի սուսերի ասպետ, քան եկեղեցու ծառա, հմտորեն օգտագործում էր ուժն ու խորամանկությունը քաղաքական հակառակորդների հետ հաշվեհարդար տեսնելու համար: Նա այնքան խելացի էր, որ երբեք չէր ձգտում տիրանալ գահին: Վերջին հաշվով, նրա ինչի՞ն էր դա պետք, երբ երկրի փաստացի տերն ինքն էր: 

Այն մոլորությունը, որ Ռիշել յեն եղել է շահամոլ, նենգ ու դաժան անձնավորություն, առաջացել է Դյումայի «Երեք հրացանակիրներ» հանրահայտ վեպի արդյունքում, որտեղ, ինչպես սխալ է ներկայացվում ինքը՝ կարդինալը, այնպես էլ սխալ է ներկայացվում այդ ժամանակաշրջանում Ֆրանսիայի ներքին իրավիճակը (Դյուման ներկայացնում է, որ իշխանության համար պայքար էր ընթանում թագավորի և կարդինալի միջև, որը չի եղել):

Կարևոր է նշել Ռիշել յեի ամենակարևոր կտակը. դիվանագիտությունը` որպես բանակցային արվեստ, պետք է լինի շարունակական (Les nrgociations permanentes, ֆրանսերեն՝ անընդհատ բանակցություններ): Այսինքն` դիվանագիտությունը ոչ թե միաժամանակյա գործողություն է, այլ մշտական գործընթաց: Անկախ այն բանից` պետությունները պատերազմի մեջ են, թե խաղաղություն է տիրում, հարկ է բանակցել: Բանակցությունն այլընտրանք չունի: Մասնավորաբար, լեռնայինղարաբաղյան հակամարտությունն այդպես էլ ընթանում է:

Նյութի հեղինակ Կամո Խաչիկայն

Ողբերգական դեպք՝ Տավուշի մարզում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինՏաջիկստանում ահաբեկչական գործողություններ ծրագրած անձինք են ձերբակալվելԱպրիլի 1-ից անմաքս առևտրի շեմը կսահմանվի 200 եվրո և 31կգ. ՊԵԿԿարևոր է, որ Հայաստանն ընդունի իրեն մեկնված խաղաղության ձեռքը․ Հուլուսի Աքար«Փաշինյանին հետապնդում է Ղարաբաղի ուրվականը»Զինծառայողին ինքնասպանության են հասցրելՈղբերգական դեպք՝ Տավուշում․ կիսակառույց շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մոխրացած մարմինԶինծառայող Ժորա Կարապետյանին անզգուշությամբ ինքնասպանության հասցնելու վարույթի նյութերը, 2 անձի մեղադրանքով, ուղարկվել են դատարանՏիգրան Խաչատրյանը ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանների հետ հանդիպում է ունեցել«Փաշինյանի «խաղը» կարող է Հայաստանից թողնել միայն պատմական հիշողություն»102-րդ ռազմաբազայի ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն էՈ՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերություններըՍպասվում է առանց տեղումների եղանակ, օդի ջերմաստիճանը կբարձրանաՄիութենական պետությանը Հայաստանի անդամակցության հարցը երբեք չի քննարկվել. Սերգեյ ԿոպիրկինԴատավոր Վազգեն Ռշտունու նկատմամբ հնարավոր ճնշումների մասին հայտարարությանը դատախազությունը հարկ չի համարում ընթացք տալ Սոչիում անհաջողակ «Ռոմեոն» փորձել է հրկիզել սիրելիի ընտանիքին, բայց խառնել է տան դուռըԻնչպե՞ս դուրս գալ պահքից Կրակոցներ, արտակարգ իրավիճակ Եղեգնաձորում Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան Ինչո՞ւ ադրբեջանական AzTV-ն չի հրապարակել ապօրինի բանտարկված Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցը Ալիևը Ռուբեն Վարդանյանի նկատմամբ ընդգծված վատ վերաբերմունք է ունեցել, անգամ հրաժարականն էր պահանջում. Սիրանուշ Սահակյան (տեսանյութ) «Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ Ադրբեջանը քարոզում է, թե «բնակչության ավելի քան 95 %-ը հավատում է գյուղերի վերադարձին»Կա 80 դեպք, երբ զենքը ցած են դրել և հայտնվել Ադրբեջանում, հետո նրանց ճակատագիրն անհայտ է դարձել Արբանյակները ֆիքսել են դեպի ռուսական նավահանգիստ գնացող հյուսիսկորեական տանկերներՓաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են Հայտնի են ԽՍՀՄ Խնայբանկում ավանդի դիմաց փոխհատուցման նոր ցուցակներում համարների միջակայքերըՍյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել 5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին Դուք անկեղծ նախանձում եք ձեր ֆրակցիայի հիմարներին, որոնք դեռ ապրում են 2018-ի մայիսի մեջ․ Ռուբեն ՄխիթարյանԱլիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձըՀունաստանում երկու ուժգին երկրաշարժեր են գրանցվելԺամկետն անցած հավկիթեր են հայտնաբերվելՕրենքով գող Շաքրո Մոլոդոյն արդեն ազատության մեջ է Հռոմի պապը լվացել է 12 կին բանտարկյալների ոտքերը (լուսանկարներ) Գվարդիոլան կհեռանա «Մանչեսթեր Սիթիից» Ապրանքների համար սահմանված առցանց անմաքս առևտրի արտոնության շեմը փոխվելու է․ ի՞նչ է հայտնի ՍԱՏՄ-ն հրապարակել է ձվի արտադրության և իրացման շուկայի վերահսկողության միջանկյալ արդյունքները Կարճատև անձրև, քամու ուժգնացում. ինչ եղանակ կլինի Ներքին Հանդում դպրոցականներն ադրբեջանական դիպուկահարների նշանառության տակ են․ ԹաթոյանՕդային ճանապարհով փորձ է արվել ՀՀ ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ 3 սպանության փորձ, մեկը՝ հաջողված․ 40–ամյա բնակիչը խոստովանել է Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Կաթնամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեության կասեցումը վերացվել է Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհը կարող է մնալ ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ․ Սուրեն Պետրոսյան«Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Խուզարկվել է նաև Ժիրայր Սեֆիլյանի բնակարանը Մեքենան գլորվել է ձորը. վարորդը հիվանդանոցում մահացել էՎաղվանից կենսաթոշակի և նպաստի 10 % հետվճարի ծրագրից կարող են օգտվել հետևյալ 11 բանկերի քարտապանները Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով
Ամենադիտված