Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 17 նոյեմբեր)

ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Ուսանողների միջազգային օր, Չեխիա և Սլովակիա՝ Ազատության և ժողովրդավարության համար մղվող պայքարի օր, Ադրբեջան՝ Ազգային վերածննդի օր,  Հայաստան՝ Ռազմական բժշկի օր։


ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ


1808-ռուս-թուրքական 8-րդ պատերազմի ժամանակ (1806-1812) գրաֆ Գուդովիչի ռուսական բանակը մոտեցել է Էրիվանին և անհաջող գրոհել այն:
1840– ծնվել է նշանավոր բանասեր-բանահավաք, ազգագրագետ, հասարակական գործիչ Գարեգին Սրվանձտյանը։
1861 – վախճանվել է բանասեր, բժիշկ, տնտեսագետ, հասարակական գործիչ Գևորգ Ախվերդյանը։
1877 –ծնվել է դրամատուրգ, թարգմանիչ և բառարանագիր Մամիկոն Գևորգյանը։
1886 –ծնվել է բժիշկ, քաղաքական գործիչ Արտաշես Բաբալյանը։
1891 –ծնվել է ճարտարապետ Տիրան Երկանյանը։
1892-իր ծննդյան նույն օրը 52 տարեկան հասկում  վախճանվել է  բանասեր-բանահավաք, ազգագրագետ, հասարակական գործիչ Գարեգին Սրվանձտյանը։
1896 –ծնվել է բանաստեղծ և գրականագետ Արշալույս Արշարունին։
1904 –ծնվել է քիմիկոս- օրգանիկ Ալեքսանդր Հակոբյանը։
1920-հայ-թուրքական պատերազմի ժամանակ հուսալքված հայկական բանակը թողել է Շախտախտին և ամբողջ Շարուրը առանց դիմադրության և միայն կանգնեցրել է թուրք-խորհրդային հարձակումը Դավալուի շրջանում։
1924 –ծնվել է գրականագետ Սերգեյ Սարինյանը։
1927 –ծնվել է գեղանկարիչ Առաքել Առաքելյանը։
1988-Բաքվի Լենինի հրապարակում սկսվել է անկառավարելի ցույց, ցույցի մասնակիցների նպատակը եղել է ոչ թե այսպես կոչված «Ղարաբաղի պաշտպանությունը» այլ Ադրբեջանի գործող ղեկավար Վեզիրովի հեռացումը։
1992- Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ հայերի Կիչան-Վաղահուս ուղղությամբ հարձակումը բեկում է մտցրել հակամարտության ընթացքում։
-ավարտվել են Հայաստանի Զինված ուժերի բժշկական հոսպիտալի ձևավորման աշխատանքները։ 
2005-Շոտլանդիայի մայրաքաղաք Էդինբուրգի քաղաքային խորհուրդը ձայների 29 «կողմ» եւ 16 «դեմ» հարաբերակցությամբ ընդունել է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման մասին որոշմում: 
2006- Մուրմանսկում սպանվել է հայ գործարար, Ռուսաստանի հայերի միության տարածաշրջանային կառույցի ղեկավար Արթուր Հարությունյանը:
2011- Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը ԱՄՆ-ի 70-ամյա գործարար քաղաքացի Սերոբ Տեր-Պողոսյանին 15 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել մանկապղծության մեղադրանքով։
2016-Խորհրդարանն ընդունել է «Հազար դրամների օրինագիծը», որը հայտնի է նաև որպես հայրենիքի  պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառած վնասների հատուցման մասին օրենքի նախագիծ։
2020- Պատերազմի առաջին օրվա ուղերձից հետո առաջին հրապարակային հայտարարությունն է արել Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետը։ Օնիկ Գասպարյանը նշել է, թե որոշ գործիչներ մեղադրանքներ են հնչեցնում, որ բանակը պետության ղեկավարին ոչ իրատեսական տվյալներ է ներկայացրել հակառակորդի կարողությունների վերաբերյալ, ինչը իրականությանը չի համապատասխանում։

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ


9 —ծնվել է Հռոմի կայսր Վեսպանսիանը։
1558 —կաթոլիկ-թագուհի Մարի Թյուդորի մահից հետո գահ է բարձրացել նրա բողոքական քույր Ելիզավետա 1-ինը, որը եղել է թագավոր Հենրիխ 8-րդի և Աննա Բոլեյնի աղջիկը։ 
1796 –վախճանվել է  Ռուսաստանի կայսրուհի Եկատերինա 2-րդը։
1800 —ԱՄՆ-ի կոնգրեսը առաջին անգամ հավաքվել է Վաշինգտոնում։
1853 —աշխարհում առաջին անգամ տեղի է ունեցել շոգեֆրեգատների ճակատամարտ։
1855 —Աֆրիկայի հետազոտող Դեվիդ Լիվինգտոնը դարձել է առաջին եվրոպացին, որը տեսել է Զամբեզի գետի վրա գտնվող 120 մետր բարձրությամբ ջրվեժը, և անվանել է այն իր թագուհու անունով՝ Վիկտորիա ջրվեժ։
1858-վախճանվել է անգլիացի փիլիսոփա Ռոբերտ Օուենը։
1869 – բացվել է Սուեզի ջրանցքը, որ Միջերկրական ծովը կապել է Կարմիր ծովին։
1902 –ծնվել է ծագումով հունգարացի ամերիկյան ֆիզիկոս-տեսաբան Յուջին Վիգները։
1903– Պետրոպոլիսյան հաշտության պայմանագրով ավարտվել է Ակրիի պատերազմը Բրազիլիայի և Բոլիվիայի միջև, ըստ որի Բոլիվիան Բրազիլիային է զիջել իր տարածքի մի մասը որպես փոխհատուցում երկաթուղու և ջրմուղի կառուցման։
1913 - Պանամայի ջրանցքով անցել է առաջին նավը։
1917- բրիտանական զորքերը Պաղեստինում թուրքերից գրավել են Յաֆֆան։
1917-վախճանվել է ֆրանսիացի քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենը։
1920- Ղրիմը գարվվել է Կարմիր բանակի կողմից։
1929- վախճանվել է ամերիկացի գյուտարար Հերման Հոլերիթը։
1933 – ԱՄՆ-ը ճանաչել է Խորհրդային Միությունը։
1942 – ծնվել է ամերիկացի հայտնի ռեժիսոր, պրոդյուսեր և սցենարիստ Մարտին Սկորսեզեն։
1944 –ծնվել է ամերիկացի դերասան, ռեժիսոր և պրոդյուսեր Դենի Դե Վիտոն։
1948 —«Ավրորա» հածանավը կանգնել է հավերժական կայանի Պետերբուրգի ափամերձ Մեծ Նևկայում։
1966 —գիշերը գրանցվել է Լեոնիդ մետեորային խմբի ամենամեծ մետեորային անձրևը, որը զգալի է եղել ԽՍՀՄ-ի արևելյան հատվածում և Հյուսիսային Ամերիկայում։
1978 —ԽՍՀՄ-ը հայտարարել է նեյտրոնային ռումբի  հաջողված փորձարկման մասին։
1988- Բենազիր Բհուտտոն դարձել է Պակիստանի վարչապետ, որով իսկ դարձել է մուսուլմանական պետության առաջին կին ղեկավարը։
1997– Եգիպտոսի Լուքսոր քաղաքում «ալ-Գամմա ալ-Իսլամ» խմբավորման իսլամ ահաբեկիչների կողմից սպանվել է Լուքսորի հուշարձանները նայող 58 արտասհմանցի տուրիստ և 4 եգիպտացի, 26-ը վիրավորվել են։
2001 —Աֆղանստանի նախկին նախագահ Բուհրաննուդին Ռաբբանին վերադարձել է Քաբուլ այն բանից հետո, երբ 5 տարի առաջ հեռացվել էր պաշտոնից «Թալիբան» շարժման կողմից։
2003– Ռուս ուղղափառ եկեղեցին հայտարարել է ԱՄՆ-ի եպիսկոպոսյան եկեղեցու հետ հարաբերությունների դադարեցման մասին, այն պատճառով որ այդ եկեղեցում որպես եպիսկոպոս ձեռնադրվել է միասեռական անձնավորություն։
2011 —սկսել են վաճառել «Հարրի Պոտերը և Մահվան բարիքները» ֆիլմի DVD-ները։
Կ.Խաչիկյան

Բոլոր բերման ենթարկված կիրանցեցիներին ազատ արձակեցին Արդյո՞ք Ռուսաստանը կարող է դառնալ Լեռնային Ղարաբաղի «սրբավայրերի» պահապանՎրաստանի իշխանությունների հաստատակամությունն ու դրա հնարավոր հետևանքները․ «Փաստ»2018թ. վաղ առավոտից փակվել են մայրաքաղաքի գրեթե բոլոր կենտրոնական, ինչպես նաև «Զվարթնոց» օդանավակայան տանող փողոցները. պատմության այս օրը (02մայիս)Հայոց ազգային արժանապատվության տրիբունալը քննելու է 2018 թվականից հետո փաշինյանական վարչախմբի կատարած հանցագործությունները․ Արշակ Կարապետյան«Թաղեմ ձեր մոր տղուն». պայթյունավտանգ իրավիճակ՝ Կիրանցում Սինդրիկ հավաքող 14-ամյա տղան պայթյունից վնասվածքներ է ստացել Ռուբլին կտրուկ աճեց«Թուրքիայի նախագահը Անդրկովկասում սահմանում է իր կանոնները» Արևմուտքին միայն իր էներգետիկ շահերն են հետաքրքրում. «Փաստ»Ոստիկանները Կիրանցում ճանապարհ են բացել ականազերծողների համար«Ընդվզել է պետք, կանխել այս կործանարար ընթացքը, ամիսներ հետո ուշ է լինելու». «Փաստ»Շիրակում արտակարգ է եղել․ 9-ամյա տղան տեղում մահացել էՏեքստիլի արտադրության ոլորտի որոշ տնտեսվարողների աջակցություն կտրամադրվի. «Փաստ»ԱՄՆ պետքարտուղարության անդրադարձը ՀՀ-ում երեխաների հանդեպ խտրականությանը. «Ժողովուրդ» «Նեխած ծովատառեխի» պատերազմ եկեղեցու, ազգային ինքնության ու ամեն ազգայինի դեմ. «Փաստ»Վարժական հավաքներից խուսափելու համար 81 անձ դատարանում դատապարտվում է. ովքեր են նրանքՀայկ Մարությանը ևս կարծում է, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը պետք է հեռանա. «Փաստ»Անգամ Աննա Հակոբյանի հետ մտերմությունը չի փրկում. ԲԴԽ անդամ Նաիրա Հովսեփյանը ազատման դիմում է գրել. «Ժողովուրդ» Իշխանության սիրելի բազմակի ստանդարտները. «յուրայինների» արյունը կապո՞ւյտ է. «Փաստ»ԱԺ նիստերը «երկարուձիգ» են լինելու. հնարավոր է դրանք մյուս շաբաթ եւս շարունակվեն. «Ժողովուրդ» Արեւմուտքի հերթական պահանջը՝ ԱԱԾ-ի վերաբերյալ․ «Հրապարակ» Արման Թաթոյանը որոշում ունի. ի՞նչ ձևաչափ կնախընտրի նա. «Փաստ»Ծխախոտի շուկայում խնդիրները շարունակվում են․ «Ժողովուրդ» Բագրատ Սրբազանը չի կարող հավակնել վարչապետի պաշտոնին․ «Հրապարակ» Ուշագրավ շարժեր խոշոր հարկատուների ցանկում. «Փաստ»Որո՞նք են երաշխիքները, որ 4 գյուղերն ստանալուց հետո Ադրբեջանը նոր պահանջներ չի ներկայացնի. հարց՝ ՓաշինյանինԲելառուսի ԶՈՒ ներկայացուցիչները մասնակցում են Իրանում ընթացող հրամանատարաշտաբային զորավարժություններինԶինվորն ի՞նչ գործ ունի սահմանին կանգնած․ մենք մեր բանակի և մեր զինվորի նկատմամբ անարդար ենք վարվում․ ՓաշինյանԱջակցելով ժողովրդավար Հայաստանին` Եվրոպան ոչ միայն պաշտպանում է իր դավանած արժեքները և սկզբունքները, այլ նաև` իր շահերը. Ֆրանսիայում Հայաստանի դեսպան«Ուզում են աչքի ընկնել «շեֆի» առաջ, միավորներ վաստակել»․ Բագրատ Սրբազանը՝ իր մասին կեղծ լուրեր ու զրպարտանքներ տարածելու նպատակների մասին (Տեսանյութ)«Եթե կիրանցիների տունը խլում են, ուրեմն իմն էլ պիտի խլեն, ձերն էլ պիտի խլեն, որովհետև իմ ու ձեր կադաստրի թուղթը նույն իրավական ուժն ունի, ինչ կիրանցիները»․ Իշխան Գևորգյանն սկսել է նստացույցըՏիգրան Աբրահամյանը տեսակցել է քաղբանտարկյալներինՎրաստանի խորհրդարանը երկրորդ ընթերցմամբ ընդունել է օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը Կիրանցում պայքարը շարունակվում է․ ՈւՂԻՂՄենք ընդգծում ենք հայ-ադրբեջանական սահմանին էսկալացիայի կանխարգելման կարևորությունը․ Հունաստանի ԱԳՆԻնչպիսի՞ն կարող է լինել Կիրանցի ապագան՝ «սահմանազատումից» հետո․ Կիրանցում կարծում են՝ ոչ միայն ապագա, այլ նաև գյուղը կարող է չլինելԻրանը թույլատրել է ՄԱԳԱՏԷ-ի 130 տեսուչի աշխատել երկրումՇահինյանը հաստատեց՝ իրեն ներկայացրած պլանով՝ «սահմանազատման» հետևանքով գյուղից տներ են անցնելու Ադրբեջանին, կամուրջն էլ՝ հետըՕտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը միայն կարագացնի Վրաստանի եվրաինտեգրումը․ ԿոբախիձեԿիրանցի վարչական ղեկավարը մանրամասներ հայտնեց Փաշինյանի հետ հանդիպումից․ 60 տոկոսանոց վստահեցում է ստացել (Տեսանյութ)Կիրանցի ամեն բնակչի շահը մեր ուշադրության կենտրոնում է․ ամեն ինչ անելու ենք՝ նրանցից յուրաքանչյուրի իրավունքները, արժանապատվությունը, անվտանգությունը պաշտպանենք․ ՓաշինյանՄամուլում շրջանառված լուրը, թե Կոթի գյուղում 2 դիրք է հանձնվել, չի համապատասխանում իրականությանը. ՀՀ ՊՆԹուրքիան ցանկանում է միանալ Իսրայելի դեմ Միջազգային քրեական դատարանում քննվող հայցին. ՖիդանԳազայում զոհերի թիվը հասել է 34,568-ի․ վիրավորվել է 77,765 մարդՀայոց ցեղասպանությունն իրականացրած Թուրքիան կմասնակցի Գազայի ցեղասպանության գործինԿիրանց անունով մի փոքրիկ, չքնաղ գյուղ կարողացել է խառնել աշխարհի գերտերությունների խաղաքարտերը. Բագրատ Սրբազանն ամփոփում է Տավուշյան շարժման 13 օրը (տեսանյութ)Արթուր Սուքոյանին ձերբակալեցին․ նա չի ընդունում իրեն առաջադրված մեղադրանքըԼատվիայի ԱԳ ղեկավարը հայտնել է, որ Ուկրաինան ստացել է արևմտյան զենք՝ Ռուսաստանին հարվածելու թույլտվությամբ. Զախարովան պահանջել է այդ երկրների ցանկըԳագիկ Ծառուկյանի նախաձեռնած «Հայաստան-Արցախ» երիտասարդական ֆորումի կազմկոմիտեն աշխատանքային ակտիվ փուլում է (տեսանյութ)
Ամենադիտված